इजिप्शियन वाळवंटात सापडले 4500 वर्षे जुने सूर्यमंदिर, दावा – दशकातील सर्वात मोठा शोध

इजिप्त, 18 नोव्हेंबर 2021: इजिप्तमधील राजधानी कैरोच्या दक्षिणेला असलेल्या अबू गोराबच्या वाळवंटात काही पुरातत्वशास्त्रज्ञ खाणकाम करत होते.  अचानक त्यांना एवढं प्राचीन मंदिर दिसलं, जे पाहून ते आश्चर्यचकित झाला.  हे मंदिर सूर्यदेवाचे आहे.  गेल्या 4500 वर्षांपासून ते वाळवंटात दफन करण्यात आले होते.  गेल्या दशकातील हा सर्वात मोठा शोध असल्याचे इजिप्शियन पुरातत्वशास्त्रज्ञांचे मत आहे.  हे इजिप्शियन फॅरो (Pharoaoh) यांनी बांधले होते.

  इजिप्तमध्ये आतापर्यंत दोन प्राचीन सूर्य मंदिरे सापडली आहेत.  तथापि, वॉर्सा स्थित अकादमी ऑफ सायन्सेसमधील इजिप्तोलॉजीचे सहाय्यक प्राध्यापक डॉ. मासिमिलनो नुझोलो म्हणाले की, आम्ही अशा प्राचीन वस्तूंच्या शोधासाठी बराच वेळ दिला आहे.  पण जेव्हा एखादी गोष्ट सापडते जी संपूर्ण सभ्यता, संस्कृती आणि त्या काळातील बांधकाम विज्ञान दर्शवते, तेव्हा आश्चर्य वाटते.  खूप काही शिकायला मिळेल.

पुरातत्वशास्त्रज्ञांच्या मते, हे मंदिर पाचव्या राज्याच्या फॅरोने बांधले होते.  तेव्हा तो जिवंत होता.  लोकांनी त्याला देवाचा दर्जा द्यावा हा त्याचा उद्देश होता.  दुसरीकडे, पिरॅमिड बांधले गेले, जेथे फॅरोची कबर त्याच्या मृत्यूनंतर बांधली गेली.  जेणेकरून मृत्यूनंतर त्याला देवाचे रूप प्राप्त होईल.

इजिप्तच्या उत्तरेला पुरातत्वशास्त्रज्ञांना सापडलेल्या सूर्यमंदिरावरून असे कळले की देशात आणखी सूर्यमंदिरे आहेत.  त्यानंतर देशभरात या मंदिरांचा शोध सुरू झाला.  तेव्हा कळले की इजिप्तमध्ये अशी सहा सूर्य मंदिरे आहेत जी 4500 वर्षांपूर्वी बांधली गेली होती.  त्यापैकी एक नुकताच अबू गोराबच्या वाळवंटात सापडले आहे.

 इजिप्तच्या पाचव्या राज्याच्या फॅरो न्युसेरे इनी याने ही मंदिरे बांधली.  आता सापडलेले मंदिरही त्यांनीच बांधले होते.  नुसिरी इनीने ईसापूर्व 25 व्या शतकात 30 वर्षे राज्य केले.  पुरातत्व शास्त्रज्ञांनी अधिक तपास केला असता हे मंदिर मातीच्या विटांनी बांधलेले असल्याचे आढळून आले.  ज्याचा दोन फूट खोल पाया चुनखडीचा होता.

मूळ मंदिर खूपच प्रेक्षणीय असावे, असे जाणकारांचे मत आहे.  कारण अबू गोराबमध्ये सापडलेल्या अवशेषांच्या सहाय्याने त्यांनी संगणकावर या मंदिराची रचना केली.  जे बघायला खूप सुंदर दिसते.  याशिवाय पुरातत्वशास्त्रज्ञांना प्राचीन जागेवरून बिअरच्या जार सापडल्या, ज्यात माती भरलेली होती.  या भांड्यांमध्ये कोणत्याही पूजेच्या वेळी सूर्यदेवाला नैवेद्य दाखवला जात असावा.

 अबू गोराबच्या वाळवंटात जमिनीखाली काहीतरी लपलेले आहे, अशी कल्पना आम्हाला फार पूर्वीपासूनच आली होती, असे डॉ.  जे नुसिरी यांनी सांगितले होते.  पण आपण एवढ्या मोठ्या प्रमाणावर अन्वेषण करू हे माहीत नव्हते.  आमच्याकडे आता इजिप्शियन सूर्य मंदिरांच्या कथा सांगण्यासाठी पुरेसे पुरावे आहेत.  मात्र, सूर्यमंदिराच्या उभारणीमागचा खरा हेतू काय होता हे अद्याप स्पष्ट झालेले नाही.

 डॉ. मास्सिमिलानो नुझोलो म्हणाले की, हे मंदिर कोणा फॅरोने बांधले होते की त्याच्या काळातील वेगळ्या फॅरोनेही हे काम केले होते हे अद्याप निश्चित झालेले नाही.  इजिप्तचे पाचवे राज्य सुमारे 150 वर्षे टिकले.  हे 25 व्या शतकापासून ते 24 व्या शतकाच्या मध्यापर्यंत होते.  दुसरी गोष्ट म्हणजे लहान राजांनी सूर्यमंदिर बांधल्याचा इतिहासही नोंदलेला आहे.  इजिप्शियन लोक सूर्य देवाला रा नावाने संबोधत असत.  जे नाईल नदीच्या काठावर बांधले आहे.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे