खरीप उत्पादनात मोठ्या प्रमाणात घट होण्याचा अंदाज

मुंबई: यंदा लांबणीवर गेलेला मान्सून आणि त्यानंतरच्या असामान्य वातावरणामुळे खडबडीत धान्ये, डाळी, तेलबिया आणि ऊस यांचे उत्पादन २०१९-२० च्या खरीप हंगामात सर्वाधिक घटण्याची अपेक्षा आहे. एका अहवालात ही माहिती देण्यात आली आहे.

राष्ट्रीय बल्क हँडलिंग कॉर्पोरेशनने (एनबीएचसी) नुकत्याच दिलेल्या अहवालानुसार मागील अंदाजापेक्षा खरिपामध्ये धान्य, डाळी, तेलबिया व ऊस यांचे उत्पादन अनुक्रमे १४.१४ टक्के, १४.९ टक्के, .५३.३१ टक्के आणि ११.०७ टक्के आहे.

एनबीएचसीचे प्रमुख (संशोधन व विकास) हनीशकुमार सिन्हा म्हणाले, मागील मान्सूनचा पाऊस नेहमीपेक्षा ११० टक्के जास्त होता. सर्वाधिक पाऊस अनुक्रमे मध्य भारत आणि दक्षिण द्वीपकल्प, वायव्य आणि ईशान्य भागात झाला. ते म्हणाले की, २०१९ मध्ये जुलैच्या अखेरीस आणि ऑगस्टच्या सुरूवातीस १३ राज्यांत सतत पडणाऱ्या पावसामुळे सर्वत्र पूर आला आणि बर्‍याच खरीप पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले. ते म्हणाले, “आमच्या आकलनानुसार पश्चिम बंगाल, बिहार, झारखंड, आसाम, छत्तीसगड, ओडिशा, उत्तर प्रदेश, राजस्थान आणि महाराष्ट्रात भात आणि डाळींच्या पेरणीचा सर्वाधिक फटका बसला.”

मान्सूननंतरच्या पावसाने खरीप उत्पादनावर विपरीत परिणाम वाढविला. अहवालानुसार, सन २०१९-२० मध्ये तांदळाचे उत्पादन मागील वर्षाच्या तुलनेत ८.२१ टक्क्यांनी कमी होईल, तर मका मागील वर्षाच्या तुलनेत ११.८६ टक्क्यांनी कमी होईल.

तथापि, ज्वारीच्या उत्पादनात १.०७ टक्क्यांनी वाढ होण्याची शक्यता आहे, तर बाजरीच्या तुलनेत १.९८ टक्क्यांनी घट अपेक्षित आहे. गतवर्षीच्या तुलनेत मूग उत्पादन २७.३८ टक्क्यांनी कमी झाले आहे, उडीदने १८.३८ टक्के तर तूर १०.४७ टक्क्यांनी घट केली आहे. मुख्यत: राजस्थान, महाराष्ट्र, कर्नाटक आणि मध्य प्रदेशातील पिकांचे नुकसान झाले आहे. ऑक्टोबर व नोव्हेंबरमध्ये अवकाळी पावसाच्या लंबनिमुळे डाळीचे उत्पादन लक्षणीय घटणार आहे.