नवी दिल्ली, १ मे २०२०: देशाला अनेक आव्हानांचा सामना करावा लागत आहे. अर्थव्यवस्था रुळावरून घसरली आहे. या साथीने गरिबांचे आर्थिक नुकसान केले आहे. तथापि, केंद्र सरकार सतत परिस्थितीचा आढावा घेत आहे. लॉकडाऊन दरम्यान आणि नंतर झालेल्या आव्हानांना सामोरे जाण्यासाठी रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाचे माजी गव्हर्नर रघुराम राजन यांनी तीन महत्त्वपूर्ण सूचना दिल्या आहेत.
काँग्रेस नेते राहुल गांधी यांनी आरबीआयचे माजी गव्हर्नर रघुराम राजन यांना अनेक प्रश्न विचारले ज्यात लॉकडाऊन दरम्यान भारताने काय करावे आणि त्यावर मात करण्यासाठी कोणती पावले उचलावीत यासह देशाच्या अर्थव्यवस्थेतील आव्हाने व उपाययोजनांविषयीही राहुल गांधींनी रघुराम राजन यांच्याकडून माहिती घेतली.
पहिला सल्ला:
रघुराम राजन म्हणाले की, लॉकडाऊनमुळे सर्व प्रकारच्या नोकर्या बंद आहेत, या बंदीमुळे गरीबांवर सर्वाधिक परिणाम झाला आहे. म्हणून यावेळी गरिबांना मदत करणे सर्वात महत्वाचे आहे. ते म्हणाले की गरिबांना दिलासा देण्यासाठी सरकारला सुमारे ६५ हजार कोटी रुपये खर्च करावे लागतील. कारण परिस्थिती सुधारण्यास तीन-चार महिने लागतील, तोपर्यंत त्यांना साथ द्यावी लागेल.
रघुराम राजन म्हणाले की, देश गरिबांसाठी ६५ हजार कोटी खर्च करू शकतो. कारण आपली अर्थव्यवस्था २०० लाख कोटी रुपये आहे. डायरेक्ट बेनिफिट ट्रांसफर चा फायदा घेऊन गरिबांना मदत करावी लागेल. पेन्शन, मनरेगा योजनांचा लाभ घ्यावा लागेल.
दुसरा सल्ला:
रघुराम राजन यांना भारतीय अर्थव्यवस्थेची माहिती आहे. त्यामुळे लॉकडाऊनच्या प्रश्नावर ते म्हणाले की आमच्या क्षमता मर्यादित आहेत म्हणून आपण प्राधान्यानूसार कार्य केले पाहिजे. आमच्याकडे पाश्चात्य देशांपेक्षा कमी निधी आहे, म्हणून जेव्हा आपण अर्थव्यवस्था उघडू तेव्हा परिस्थिती हळूहळू सुधारेल. कोरोनाला पराभूत करण्याबरोबरच आपल्याला सामान्य लोकांच्या रोजगाराचा विचार करायला हवा.
रघुराम राजन म्हणाले की, लॉकडाऊन कायमच चालू ठेवता येत नाही आणि आता लोकांना आर्थिक कामे सुरू करण्याची गरज आहे जेणेकरुन लोक त्यांचे काम पुन्हा सुरू करू शकतील. तथापि, लॉकडाऊन उघडल्यानंतर आम्हाला अन्य उपायांवरही वेगाने काम करावे लागेल. कोरोना चाचणीची क्षमता वाढवावी लागेल. आपल्याला सामूहिक चाचणीकडे जास्त लक्ष द्यावे लागेल.
तिसरा सल्ला:
केवळ रघुराम राजनच नाही तर अनेक बड्या अर्थशास्त्रज्ञांनी असेही म्हटले आहे की कोरोना संकटाच्या पार्श्वभूमीवर भारताला आपला उद्योग जगासमोर नेण्याची आणि लोकांशी संवाद साधण्याची संधी आहे. आरबीआयचे माजी गव्हर्नरने असा विश्वास दर्शवला की जागतिक स्तरावर भारत मोठी भूमिका बजावू शकतो.
रघुराम राजन यांनी विरोधी पक्षनेत्याशी झालेल्या संभाषणात या गोष्टी मांडल्या . तसेच त्यांच्या सल्ल्यानुसार देशाची प्रगती झाल्याचे हि चित्र आहे. ते म्हणाले की, भारताने आपल्या उद्योगास प्रगती करण्याची ही संधी आहे. कारण जागतिक आर्थिक व्यवस्थेत काही अडचणी आहेत. नविन वर्ल्ड ऑर्डरमध्ये भारत आपले स्थान बनवू शकेल. कोरोनामुळे भारत आपल्या क्षमतांचे मूल्यांकन करण्यात यशस्वी ठरल्याचेही सरकारचे मत आहे.
न्यूज अनकट प्रतिनिधी