पुणे, 8 ऑक्टोंबर 2021: जपानने सलग तिसऱ्या वर्षी हेनले पासपोर्ट निर्देशांकात अव्वल स्थान मिळवले आहे. हेनले पासपोर्ट इंडेक्स दरवर्षी जगातील सर्वाधिक प्रवास-अनुकूल पासपोर्टची (ट्रॅव्हल फ्रेंडली पासपोर्ट) यादी करते. भारताच्या अनेक शेजारील देशांनी या यादीत निराशाजनक कामगिरी केली आहे. त्याचबरोबर भारताने सहा स्थानांची घसरणही नोंदवली आहे. जपान आणि सिंगापूर या वर्षी पहिल्या क्रमांकावर आहेत. जपान आणि सिंगापूरमधील पासपोर्ट धारकांना 192 देशांमध्ये व्हिसामुक्त प्रवास करण्याची परवानगी आहे. त्याचबरोबर दक्षिण कोरिया आणि जर्मनी या यादीत दुसऱ्या स्थानावर आले आहेत.
गेल्या वर्षी या यादीत भारताचा क्रमांक 84 होता. तथापि, या वर्षी भारत सहा स्थानांनी घसरला आहे आणि या यादीत 90 वा क्रमांक मिळाला आहे. भारताचे नागरिक 58 देशांमध्ये व्हिसामुक्त प्रवास करू शकतात. या यादीत भारत, ताजिकिस्तान आणि बुर्किना फासोला 90 वा क्रमांक मिळाला आहे. या यादीमध्ये भारताचे शेजारी देश जसे श्रीलंका, बांगलादेश, पाकिस्तान आणि नेपाळ यांचा जगातील सर्वात कमकुवत पासपोर्टच्या यादीत समावेश करण्यात आला आहे. या यादीत पाकिस्तान केवळ सीरिया, इराक आणि अफगाणिस्तान सारख्या देशांपेक्षा चांगली कामगिरी करू शकला आहे.
हेन्ले पासपोर्ट इंडेक्स अशा वेळी आला आहे जेव्हा जगातील अनेक देश कोरोना कालावधीशी लढल्यानंतर त्यांच्या आंतरराष्ट्रीय पर्यटकांसाठी प्रवास नियम कमी करत आहेत. या सूचीचे प्रमाण व्हिसामुक्त प्रवासासाठी केले गेले आहे. उदाहरणार्थ, जगातील किती देश एखाद्या देशाचा नागरिक व्हिसामुक्त प्रवास करू शकतात. या आधारावर ही यादी तयार केली जाते. इंटरनॅशनल एअर ट्रान्सपोर्ट असोसिएशनने (आयएटीए) दिलेल्या डेटाच्या विश्लेषणावर आधारित हे रँकिंग आहे.
हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की या फर्मच्या क्यूफोर मोबिलिटी रिपोर्टमध्ये असे म्हटले गेले आहे की कोरोना महामारीमुळे, जागतिक स्तरावर हालचालीतील अंतर वाढले आहे आणि ते सतत वाढत आहे. ग्लोबल साउथच्या अनेक देशांनी त्यांची अर्थव्यवस्था पुनरुज्जीवित करण्यासाठी त्यांच्या सीमा सुरक्षा विषयक अटी कमी केल्या आहेत, ग्लोबल नॉर्थच्या देशांनी अशा उपक्रमांवर फारसा उत्साह दाखवला नाही आणि कोरोनामुळे प्रवासाबद्दल कठोर भूमिका घेतली आहे. हेनले पासपोर्ट इंडेक्समध्ये अत्यंत कमी रँक असलेल्या देशांतील लोक पूर्ण लसीकरण करूनही अनेक विकसित देशांमध्ये प्रवेश करण्यासाठी संघर्ष करत आहेत.
न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे