सौदी अरेबिया अमेरिकेच्या दबावापुढे न झुकल्याने बायडेन यांना उचलावे लागले हे पाऊल

पुणे, 26 नोव्हेंबर 2021: अमेरिका आणि मित्र देश सौदी अरेबिया यांच्यातील संबंधांमध्ये तणावाचे वातावरण पाहायला मिळत आहे.  अमेरिका आणि सौदी अरेबिया यांच्यातील ही परिस्थिती तेलामुळे बहरली आहे.  कोरोना महामारीमुळे प्रमुख तेल उत्पादक देशांनी कच्च्या तेलाच्या उत्पादनाबाबत अवलंबलेल्या धोरणामुळे अमेरिकेतील परिस्थिती अधिकच बिकट झाली आहे.  अमेरिकन प्रशासनाच्या अनेक विनंतीनंतरही, सौदी अरेबियाचे क्राउन प्रिन्स तेलाचा पुरवठा न वाढवण्याच्या निर्णयावर ठाम आहेत.

अमेरिकेने गेल्या मंगळवारी जाहीर केले की ते पेट्रोलच्या किमती कमी करण्यासाठी आपल्या ‘स्ट्रॅटेजिक रिझर्व्ह’मधून 50 दशलक्ष बॅरल कच्चे तेल सोडतील, जेणेकरून अमेरिकन लोकांना दिलासा मिळेल.  अमेरिकेच्या या मोठ्या पावलामुळे बाजारात तेलाच्या पुरवठ्यात लक्षणीय वाढ होईल, असे मानले जात आहे.

कोरोनाच्या काळात तेल उत्पादक देशांनी मोठा निर्णय घेतला

 विशेष म्हणजे गेल्या दीड वर्षांपासून ऑर्गनायझेशन ऑफ ऑइल प्रोड्युसिंग कंट्रीज (ओपेक) आणि रशिया (सर्व मिळून ‘ओपेक प्लस’) यांच्यात एक करार झाला होता.  या करारानुसार, कोरोना महामारीमुळे तेलाची मागणी कमी झाली आणि तेलाच्या किमतीही कमी झाल्या, त्यानंतर या देशांनी तेलाचे उत्पादन कमी करण्याचा निर्णय घेतला.  हे प्रमुख कच्चे तेल उत्पादक देश तेलाच्या किमती वाढवण्यासाठी बाजार नियंत्रणात ठेवण्याचा प्रयत्न करत आहेत.

कोरोना महामारीचा प्रभाव ओसरल्यानंतर अमेरिकेने या देशांना तेलाचे उत्पादन झपाट्याने वाढवण्याची विनंती सातत्याने केली असली तरी या देशांनी तसे करण्यास स्पष्टपणे नकार दिला असून हळूहळू आणि मर्यादित प्रमाणात उत्पादन वाढेल, असे म्हटले आहे.

 अमेरिकेतील महागाई 30 वर्षांच्या उच्चांकाकडे जात असून पेट्रोलच्या किमतीही सातत्याने वाढत आहेत.  ऑक्टोबर महिन्यात बायडेन म्हणाले की, रशिया आणि सौदी अरेबियासारख्या तेल उत्पादक देशांनी अधिकाधिक तेल पंप न करण्याचा निर्णय घेतला आहे, त्यामुळे आम्हाला पेट्रोलची कमतरता जाणवत आहे, ही पद्धत योग्य नाही.  अमेरिकेच्या दूतांनीही सौदी अरेबियाला कच्च्या तेलाचे उत्पादन वाढवण्याची वारंवार विनंती केली आहे, परंतु सौदी अरेबियावर कोणत्याही प्रकारचा राजनैतिक दबाव होताना दिसत नाही.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे