पारंपरिक शेतीला नवी दिशा लीची शेतीने ग्रामीण अर्थव्यवस्थेत सकारात्मक बदल
Traditional farming classes: परंपरागत शेतीच्या कक्षा ओलांडत, महाराष्ट्रातील शेतकरी आता नव्या आशावादाने शेतीकडे पाहू लागले आहेत. पारंपरिक पिकांच्या तुलनेत अधिक उत्पन्न देणाऱ्या फळपिकांची लागवड करून अनेक शेतकरी आपले भविष्य उज्ज्वल करत आहेत. यामध्ये ‘लीची’ हे उच्चदर्जाचं फळ महाराष्ट्रातल्या शेतीतील नवा उमेदवार ठरतोय.
उत्तर भारतातून महाराष्ट्रात पदार्पण
लीची हे उत्तर भारतात लोकप्रिय असलेलं उन्हाळी फळ महाराष्ट्रातही आता यशस्वीरीत्या घेतलं जातं आहे. हे फळ केवळ स्वादिष्टच नाही, तर आरोग्यास लाभदायकही आहे. व्हिटॅमिन C, अँटीऑक्सिडंट्स आणि नैसर्गिक उर्जेचा उत्तम स्रोत असल्यामुळे एप्रिल ते जून दरम्यान याची बाजारात कमालीची मागणी असते.
एकरी 300 झाडं, उत्पन्न 15 लाख रुपयांपर्यंत
जून-जुलैमध्ये लीचीची लागवड केल्यास ती चांगली रुजते. प्रत्येक झाडासाठी ६ मीटर अंतर ठेवावे लागते आणि एक हेक्टरमध्ये सुमारे २८०-३०० झाडांची लागवड शक्य होते. सुरुवातीच्या ४-५ वर्षांत झाडं फळधारणेस तयार होतात. एक झाड सरासरी ५० किलो फळं देते, ज्याला बाजारात ₹१२० ते ₹३०० प्रति किलो दर मिळतो. अशा प्रकारे एका हेक्टरमधून अंदाजे ₹१५ लाखांपर्यंत उत्पन्न मिळू शकते. त्यातून खर्च वगळता निव्वळ नफा ₹६ ते ₹८ लाखांपर्यंत जातो.
प्रक्रिया उद्योगाचे दालन उघडे
लीची केवळ ताजी फळं म्हणून नव्हे, तर त्यावर आधारित जॅम, स्क्वॅश, सिरपसारख्या प्रक्रियायुक्त उत्पादनांच्या माध्यमातूनही विक्रीसाठी उपयुक्त ठरते. ऑनलाईन विक्री, थेट ग्राहकांना विक्री, हॉटेल-रेस्टॉरंट साखळ्यांमार्फत पुरवठा हे पर्याय शेतकऱ्यांसाठी अधिक फायदेशीर ठरत आहेत.
भविष्याचा विचार – शाश्वत शेतीकडे पाऊल
वाढते हवामान बदल, पाण्याची टंचाई आणि पारंपरिक पिकांची अनिश्चितता लक्षात घेता लीचीसारखी फळशेती ही एक भविष्याभिमुख, शाश्वत दिशा आहे. कमी क्षेत्रात अधिक उत्पादन देणारी ही शेती आर्थिकदृष्ट्या फायदेशीर ठरणारी आहे.
न्यूज अनकट प्रतिनिधी – ऋतुजा धनवट
