मॉस्को, 21 ऑक्टोंबर 2021: अफगाणिस्तान प्रश्नासाठी रशियाने मॉस्को फॉरमॅट बैठक बोलावली आहे. वर्ष 2017 पासून, अफगाणिस्तानच्या मुद्द्यावर मॉस्को फॉरमॅट तयार केले गेले. या बैठकीला उपस्थित राहण्यासाठी अमेरिका, चीन, भारत, इराण आणि पाकिस्तानसह 10 देशांना आमंत्रणे पाठवण्यात आली होती. अफगाणिस्तानात तालिबानला सत्ता मिळवल्यानंतर रशिया पहिल्यांदाच या बैठकीचे आयोजन करत आहे आणि तालिबानने अफगाणिस्तानचा ताबा घेतल्यानंतर ही पहिलीच वेळ आहे की, भारतीय शिष्टमंडळ आणि तालिबान अधिकारी समोरासमोर आले आहेत.
या बैठकीदरम्यान भारतीय शिष्टमंडळाने एक मोठा निर्णय घेतला आहे आणि अफगाणिस्तानला मदत देण्याचा निर्णय घेतला आहे. तालिबानचे अधिकृत प्रवक्ते जबीहुल्ला मुजाहिद यांनी आपल्या ट्विटमध्ये स्पष्ट केले आहे की भारत अफगाणिस्तानला मदत करण्यास तयार आहे. त्यांनी आपल्या ट्विटमध्ये लिहिले आहे की, मॉस्कोमध्ये झालेल्या बैठकीत भारतीय अधिकाऱ्यांनी म्हटले आहे की, अफगाणिस्तानच्या लोकांना मानवी मदतीची गरज आहे, अफगाणिस्तान एका कठीण परिस्थितीतून जात आहे. भारत अफगाणिस्तानला मानवतावादी मदत देण्यास तयार आहे. मात्र भारताकडून अद्याप कोणतेही अधिकृत निवेदन आलेले नाही.
अफगाणिस्तानच्या न्यूज वेबसाईट टोलो न्यूजच्या मते, तालिबानला या बैठकीतून मोठ्या आशा आहेत. अफगाणिस्तानचा निधी गोठवल्यापासून, हा देश आर्थिक संकट आणि उपासमारीच्या धोक्याचा सामना करत आहे. तालिबानने सर्वसमावेशक सरकारचे आश्वासन पाळले नसल्याने रशियाला तालिबानला आंतरराष्ट्रीय मान्यता देण्याची घाई नाही.
हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की या बैठकीसाठी अमेरिकेला देखील आमंत्रित करण्यात आले होते, परंतु अमेरिकेने या बैठकीपूर्वी दोहा येथे तालिबानच्या शिष्टमंडळाशी चर्चा केली आहे आणि आता या बैठकीला उपस्थित नाही.
रशियाशिवाय ताजिकिस्तान आणि उझबेकिस्ताननेही तालिबान सरकारबद्दल चिंता व्यक्त केली आहे. तालिबान सरकारने जाहीरपणे दिलेली आश्वासने पूर्ण केली नसल्याचे त्यांनी म्हटले आहे. त्याच कतारने तालिबानला असेही सांगितले आहे की जर त्यांना इस्लामिक सरकार चालवायचे असेल तर त्यांनी कतारकडून शिकले पाहिजे. या व्यतिरिक्त, काही मुस्लिम देश तालिबानमधील परराष्ट्र मंत्र्यांना एक सर्वसमावेशक सरकार चालवण्यासाठी आणि समाजात महिलांच्या भूमिकेचे महत्त्व पाठवून अफगाणिस्तान गाठण्याची योजना आखत आहेत.
पाकिस्तान तालिबानला पाठिंबा देतो आणि अफगाणिस्तानात वाईट परिस्थिती असतानाही या देशाला मदत पुरवत आहे, पण पाकिस्तानलाही त्याच्या मर्यादा आहेत कारण पाकिस्तान स्वतः आर्थिक संकटाला तोंड देत आहे. चीननेही तालिबानबाबत फार उत्साही वृत्ती दाखवली नाही. अशा परिस्थितीत तालिबान सतत शक्य तितकी मदत मिळवण्याचा प्रयत्न करत आहे.
न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे