गव्हाच्या निर्यातीवरील बंदी उठवली नाही तर होऊ शकते मोठे नुकसान, सरकार बंदी हटवण्याची शक्यता

नवी दिल्ली, 9 जून 2022: भारत लवकरच सुमारे 1.2 दशलक्ष टन गहू निर्यात करण्यास मान्यता देऊ शकतो. वास्तविक, भारत सरकारने गेल्या महिन्यात गव्हाच्या आयातीवर बंदी घातली होती, त्यामुळं मोठ्या प्रमाणात गहू बंदरांवर अडकला होता. आता सरकारला बंदरांवर जमा झालेला गहू साफ करायचा आहे, ज्यासाठी ते 1.2 दशलक्ष टन गहू बाहेर पाठवण्याची परवानगी देऊ शकते. एक मोठं पाऊल उचलत भारत सरकारने 14 मे रोजी गव्हाच्या निर्यातीवर बंदी घातली.

पावसाने ताण वाढवला

एका वृत्तसंस्थेनुसार, केवळ अशा निर्यातीमुळं बंदरांचा भार हलका होणार नाही. 1.2 दशलक्ष टन गव्हाच्या निर्यातीला मंजुरी मिळाल्यानंतरही सुमारे 500,000 टन गहू बंदरांमध्ये राहू शकतो. तरीही काही व्यापाऱ्यांना निर्यातीचे परवाने मिळू शकलेले नाहीत. निर्यातबंदीनंतर भारताने 469,202 टन गहू पाठवण्यास परवानगी दिलीय. परंतु किमान 1.7 दशलक्ष टन गहू अजूनही बंदरांवर पडून आहे, ज्याचे मान्सूनच्या पावसामुळं नुकसान होऊ शकतं. त्यामुळं व्यापाऱ्यांमध्ये गव्हाच्या दर्जाबाबत चिंता वाढली आहे.

अहवालानुसार, सरकार फक्त लेटर ऑफ क्रेडिट (एलसी) असलेल्या व्यापाऱ्यांनाच गव्हाच्या निर्यातीची परवानगी देईल. बंदरांवर अडकलेल्या मालाच्या शिपमेंटला परवानगी दिल्याने बांगलादेश, श्रीलंका आणि नेपाळ सारख्या देशांमध्ये गव्हाचा तुटवडा भरून निघण्यास मदत होईल. हे देशही भारतीय गव्हावर सर्वाधिक अवलंबून आहेत. बंदरात अडकलेल्या गव्हाचा मोठा भाग बांगलादेशात जाणार असल्याचं एका व्यापाऱ्याने सांगितलं. याशिवाय नेपाळ, इंडोनेशिया, फिलिपाइन्स आणि श्रीलंका येथे जाणारे मालही अडकले आहेत. ज्या व्यापाऱ्यांना निर्यातीची परवानगी मिळालेली नाही, त्यांना सरकारने गव्हाच्या निर्यातीला मान्यता द्यावी, अशी मागणी आहे.

भारताच्या निर्यातीत यंदा झाली वाढ

रशिया-युक्रेन युद्धामुळे जगभरात गव्हाची मागणी आणि पुरवठा यातील तफावत वाढली आहे. आंतरराष्ट्रीय बाजारात युरोपियन युनियन (EU) गव्हाची किंमत सुमारे 43 रुपये प्रति किलो आहे, तर भारतीय गहू 26 रुपये किलो दराने विकला जात आहे. दोन्हीमध्ये 17 रुपये किलोचा फरक आहे. सरकारी आकडेवारीनुसार, एप्रिल 2021 च्या तुलनेत भारताने वर्षभरात पाचपट अधिक गव्हाची निर्यात केली आहे. एप्रिल 2022 मध्ये भारताने 14.5 लाख टन गव्हाची निर्यात केली.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे