इस्रोच्या तीन कमुनिकेशन सॅटॅलाइटचे संपादन करणार एनएसआयएल- के शिवन

नवी दिल्ली, ३ जुलै २०२१ भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेचे (इस्रो) प्रमुख शिवन यांनी शुक्रवारी सांगितले की, ‘न्यू स्पेस इंडिया लिमिटेड कंपनीकडून (एनएसआयएल) तीन संप्रेषण उपग्रह (कम्युनिकेशन सॅटॅलाइट) मिळवणार आहे. हे उपग्रह जीसॅट २०, जीसॅट २२ आणि जीसॅट २४ आहेत. इस्रोने निर्मित या उपग्रहांची मालक व ऑपरेटर कंपनी असेल. अवकाश विभागांतर्गत देशातील पहिले सार्वजनिक क्षेत्रातील अवकाश युनिट एनएसआयएल’कडे अन्य उपग्रह हस्तांतरित करण्याच्या प्रश्नावर शिवन म्हणाले की, आम्ही भाडेपट्ट्यावर त्यांचे हस्तांतरण करण्याचा विचार करीत आहोत. ते म्हणाले की, एनएसआयएल देखील पोलर सॅटॅलाइट लॉन्च व्हिकल (PSLV) खाजगी क्षेत्रात हस्तांतरित करण्याचे काम करीत आहे.

एनएसआयएलची संपूर्ण मालकी भारत सरकारची कंपनी म्हणून ०६ मार्च २०१९ रोजी झाली. ही इस्रोची व्यावसायिक शाखा आहे. उच्च तंत्रज्ञानासह जागेशी संबंधित क्रियाकलाप करण्यासाठी भारतीय उद्योगांना सक्रिय करणे हे या कंपनीचे मुख्य कार्य आहे. याव्यतिरिक्त, ही कंपनी भारतीय अवकाश कार्यक्रमासाठी उत्पादने आणि सेवांच्या विकास आणि व्यावसायिक वापराची देखरेख करते.

सध्या १७ कम्युनिकेशन सॅटॅलाइट आणि ८ नॅव्हिगेशन सॅटॅलाइट आणि १७ अर्थ ऑब्जर्वेशन सॅटॅलाइट आहेत. इस्रो प्रमुखांच्या म्हणण्यानुसार, जीसॅट २४ सॅटॅलाइट युरोपियन स्पेस एजन्सी एरियनस्पेसच्या एरियन रॉकेटमधून प्रक्षेपित होईल. ते म्हणाले, ‘जीसॅट २४ या वर्षाच्या अखेरीस किंवा पुढच्या वर्षी जानेवारीपर्यंत लॉन्च करण्यास सज्ज होईल. इतर दोन उपग्रह जीसॅट २० आणि जीसॅट २२ निर्माणाधीन आहेत. जीसॅट २० भारतीय रॉकेट जिओसिंक्रोनस सॅटलाईट लॉन्च व्हेईकल मार्क III प्रक्षेपित केले जाईल. उल्लेखनीय आहे की २०२१-२२ च्या अर्थसंकल्पात अवकाश विभागाला १३,९४९ कोटी रुपये देण्यात आले होते. एनएसआयएलसाठी ७०० कोटी देण्यात आले आहेत.

गेल्या वर्षी इस्रोने आपला ४२ वा संचार उपग्रह सीएमएस -०१ (पूर्वी जीसॅट -१२ आर) पीएसएलव्ही-सी ५० रॉकेटवर श्रीहरीकोटा येथील सतीश धवन अंतराळ केंद्राच्या दुसर्‍या प्रक्षेपण पॅडवरुन प्रक्षेपित केला. सतीश धवन अवकाश केंद्रातून पीएसएलव्ही (ध्रुवीय उपग्रह प्रक्षेपण वाहन) रॉकेटचे हे ५२ वे मिशन आणि इस्त्रोचे ७७ वे प्रक्षेपण अभियान होते.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे