श्रीमंत देशांनी खरेदी केल्या २ अब्ज कोरोना लस, गरीब देश मदतीच्या आशेत

पुणे, २६ ऑगस्ट २०२०: कोरोना लस बद्दल अनेक दावे असूनही, अद्यापपर्यंत बाजारात एकही परिपूर्ण लस आणलेली नाही. परंतु, जगातील श्रीमंत देशांनी ही लस तयार होण्यापूर्वी कोरोना लसीचे २ अब्ज डोस आधीच खरेदी केले आहेत. जरी नजीकच्या काळात कोरोनाची लस तयार केली गेली तरी आत्ताची विषमता पाहता ही लस गरीब राष्ट्रापर्यंत पोहोचेल की नाही याबाबत काहीही सांगता येणे अवघड आहे.

नेचर जर्नल या ब्रिटिश जर्नलमध्ये प्रसिद्ध झालेल्या वृत्तानुसार, १५ ऑगस्टपर्यंत अमेरिकेने कोरोना लस कंपन्यांची ८०० दशलक्ष डोस खरेदी केली होती. या व्यतिरिक्त त्यांनी १ अब्ज लस खरेदी करण्याचा पर्याय खुला ठेवला आहे. ब्रिटनबद्दल बोलताना, त्यांनी ३४० दशलक्ष कोरोना लस विकत घेतल्या आहे. लोकसंख्येनुसार ब्रिटनने प्रत्येक नागरिकासाठी ५ लस खरेदी केल्या आहेत. युरोपियन युनियन देश एकत्रितपणे कोरोना लस विकत घेत आहेत. जपानने यापूर्वीच कोरोना लसीच्या ऑर्डर्स दिल्या आहेत.

नेचर जर्नलच्या अहवालानुसार ऑक्सफोर्ड आणि अ‍ॅस्ट्रा जेनिकाची कोरोना लस प्रथम येण्याची शक्यता आहे.

अंदाजानुसार, कंपनी पुढील वर्षाच्या अखेरीस २.९४ अब्ज डोस तयार करेल. या उत्पादनात युरोप, अमेरिका, ब्रिटन, जपान यांनी आधीच बुकिंग केले आहे. कमी आणि मध्यम उत्पन्न असलेल्या देशांसाठी फारच कमी शिल्लक आहे.

नोव्हावाक्स नावाची कंपनी पुढील वर्षापर्यंत कोरोनाचे १.३५ अब्ज डोस तयार करण्याचा विचार करीत आहे. यापैकी अमेरिका आणि ब्रिटनने यापूर्वी १६० दशलक्ष लस बुक केल्या आहेत.

फायझर लसीमध्ये अमेरिका, जपान आणि ब्रिटन यांनी २३ दशलक्ष कोरोना लस बुक केल्या आहेत. मॉडर्ना लसीमध्ये अमेरिकेने १०.४५ दशलक्ष, जॉनसन आणि जॉनसनच्या लसमध्ये, युरोप, अमेरिका आणि यूकेने ३३ कोटी, स्नोफी लसीमध्ये, युरोप, यूके आणि अमेरिकेने ४६ कोटी लसीची मागणी केली आहे.

श्रीमंत देशांच्या जलद खरेदीमुळे गरीब देशांना दुहेरी संकटाचा सामना करावा लागतो. एक, त्यांच्याकडे कोरोना लस विकत घेण्यासाठी पैसे नाहीत, दुसरे म्हणजे, या देशांची आरोग्य यंत्रणा देखील कमकुवत आहे. म्हणून, त्यांच्यासमोर आव्हान अधिक आहे.

जागतिक आरोग्य संघटनेने ही लस विकत घेण्याच्या शर्यतीबद्दल चिंता व्यक्त केली आहे. डब्ल्यूएचओ चीफ ट्रेडोरोस अधोनोम यांनी म्हटले आहे की, आपल्याला लस राष्ट्रवाद थांबविणे आवश्यक आहे.

जीएव्हीआय ही जिनिव्हा संस्था गरीब देशांना कोरोना लस देण्याचे काम करीत आहे. या संस्थेस डब्ल्यूएचओ आणि सीईपीआय यांचे सहकार्य मिळत आहे. कॉवॅक्स फंड यासाठी तयार केला गेला आहे. ही संस्था २ कोटी कोरोना लस डोस खरेदी करीत आहे. यापैकी ९२ इच्छुक देशांना एक अब्ज लस दिली जाईल, यासाठी त्यांना फारच कमी किंमत मोजावी लागेल.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी