100 रुपयांच्या पेट्रोलवर इतका टॅक्स, कार-बाईकमध्ये भरण्यापूर्वी हे गणित घ्या समजून

पुणे, 24 मार्च 2022: रशिया आणि युक्रेनमधील युद्धाच्या काळात कच्च्या तेलात सतत उकळी येत असून, त्याचा परिणाम भारतावरही दिसू लागला आहे. गेल्या दोन दिवसांपासून भारतात पेट्रोल आणि डिझेलच्या दरात वाढ होत आहे. बुधवारीही लिटरमागे 80 पैशांची वाढ करण्यात आली. कच्च्या तेलाच्या वाढीमुळे पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती वाढवणे भाग पडत असल्याचे तेल कंपन्यांचे म्हणणे आहे.

दरम्यान, देशातील सर्वच भागात पेट्रोल 100 रुपयांनी महाग होत आहे. येत्या काही दिवसांतही वाढीचा कल कायम राहणार असल्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. अशा स्थितीत सर्वसामान्यांना महागाईचा मोठा फटका बसणार आहे. मात्र सरकारची इच्छा असेल तर ते कर कपात करून दिलासा देऊ शकते.

दरम्यान, एक आकडेवारी समोर आली आहे, ज्यावरून असे दिसून आले आहे की पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमतींवर सुमारे 50% कर आकारला जातो. अनेक राज्यांमध्ये हा आकडा 50 टक्क्यांच्याही पुढे गेला आहे. अशा स्थितीत सामान्य माणसाला हे समजून घ्यायचे असेल की, त्याला 100 रुपयांचे पेट्रोल मिळाले तर त्यावर किती कर आकारला जातो? आपण ते खालील तक्त्यामध्ये पाहू शकता. फक्त तुमचे राज्य निवडा आणि 100 रुपयांच्या पेट्रोलवर किती कर भरत आहेत हे पाहण्यासाठी त्यापुढील आकडेवारी पहा.

उदाहरणार्थ, 22 मार्च 2022 रोजी दिल्लीत 100 रुपयांचे पेट्रोल भरण्यासाठी ग्राहकाला 45.30 रुपये कर भरावा लागला. त्यात 29 रुपये केंद्र सरकारच्या खात्यात गेले, तर 13.30 रुपये राज्य सरकारला कर म्हणून मिळाले. देशात पेट्रोलवर सर्वाधिक कर महाराष्ट्रात आकारला जातो, जिथे 100 रुपयांच्या पेट्रोलवर साडे 52 रुपये कर लागतो. त्याच वेळी, लक्षद्वीपमध्ये ग्राहक 100 रुपयांच्या पेट्रोलवर केवळ 34.60 रुपये कर भरतो. उत्पादन शुल्क केंद्र सरकार गोळा करते आणि व्हॅटचे पैसे राज्यांच्या खात्यात जातात.

विशेष म्हणजे पेट्रोल आणि डिझेल हे केंद्र सरकारच्या उत्पन्नाचे प्रमुख स्त्रोत आहेत. केंद्राने गेल्या 3 आर्थिक वर्षांत पेट्रोल आणि डिझेलवरील करातून सुमारे 8.02 लाख कोटी रुपये कमावले आहेत. 2020-21 या आर्थिक वर्षात, सरकारने पेट्रोल आणि डिझेल (टेक्सास ऑन पेट्रोल-डिझेल) वरील करातून 3.71 लाख कोटी रुपयांहून अधिक निधी उभारला.

डिसेंबर-2021 मध्ये हिवाळी अधिवेशनादरम्यान अर्थमंत्री निर्मला सीतारमन यांनी संसदेत सांगितले की, 2018-19 मध्ये पेट्रोल आणि डिझेलमधून 2,10,282 कोटी रुपये, 2019-20 मध्ये 2,19,750 कोटी रुपये आणि 3 रुपये, 2020-21 मध्ये 71,908 कोटी रुपये जमा झाले.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे