लष्कराच्या लढाऊ दलात का नाहीत महिला? संरक्षण मंत्रालयाने संसदेत दिले हे उत्तर

नवी दिल्ली, 22 मार्च 2022: सोमवारी राज्यसभेत प्रश्नोत्तराच्या तासादरम्यान संरक्षण मंत्रालयासमोर अनेक प्रश्न उपस्थित करण्यात आले. ज्यामध्ये लष्करातील भरतीशी संबंधित प्रश्न महत्त्वाचे होते. लष्करातील लढाऊ दलातील महिलांच्या भरतीवरही प्रश्नचिन्ह उपस्थित करण्यात आले होते, मात्र संरक्षण मंत्रालयाला यावर कोणतेही समाधानकारक उत्तर देता आले नाही.

कोविडमुळे 2021-22 साठी सैन्य भरतीला विलंब

केरळचे खासदार डॉ व्ही शिवदासन यांच्या प्रश्नावर, संरक्षण राज्यमंत्री अजय भट्ट म्हणाले की, 2018-19 मध्ये भारतीय सैन्यात 53,431 भरती करण्यात आली आणि भारतीय नौदलात 5885 आणि हवाई दलात 6862 भरती झाली. 2019-20 मध्ये भारतीय लष्करात 80,572, भारतीय नौदलात 6068, हवाई दलात 7222 भरती करण्यात आली. ते म्हणाले की 2021-22 मध्ये कोविडमुळे भरतीची सर्व प्रक्रिया ठप्प झाली आहे. मार्गदर्शक तत्त्वे प्राप्त होताच त्यावर पुढील विचार केला जाईल.

सैन्यात भरतीत सर्वांना समान वागणूक

संरक्षण राज्यमंत्री अजय भट्ट यांनी पुढे माहिती दिली की देशात 11 प्रादेशिक भर्ती कार्यालये आणि दोन भरती डेपो आहेत, ज्यामध्ये गोरखा रेजिमेंट इत्यादी देखील नेपाळमधून घेण्यात आल्या आहेत. याव्यतिरिक्त, एक स्वतंत्र भर्ती कार्यालय आहे जिथे NCR मधील लोकांना घेतले जाते. 70 सैन्य भरती कार्यालये आहेत. कोणताही प्रदेश अस्पर्शित नाही. आम्ही प्रत्येक क्षेत्राला समान संधी देतो. कुठलेही क्षेत्र चुकले तर तिथे पुन्हा भरती केली जाते. कोविडमुळे भरती प्रक्रियेला थोडा विलंब झाला आहे. जात-धर्म-प्रदेशाच्या वरती उठून सर्वांना समान संधी दिली जाते.

त्याचवेळी संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह यांनीही लष्करातील भरती प्रक्रियेबाबत महत्त्वाची माहिती दिली. ते म्हणाले की, दरवर्षी देशभरात 90-100 मोर्चे काढले जातात. देशातील एकही जिल्हा शिल्लक राहणार नाही अशा पद्धतीने या रॅलीचे आयोजन करण्यात यावे, जेणेकरून प्रत्येक जिल्ह्यातील तरुणांना भरतीची संधी मिळावी, असा लष्कराचा पूर्ण प्रयत्न आहे. एका रॅलीत 6-8 जिल्हे समाविष्ट आहेत.

लढाऊ दलात महिला का नाहीत?

वंदना चव्हाण यांनी कॉम्बॅट फोर्स ऑफ इंडियामध्ये महिलांच्या भरतीवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित केले. ते म्हणाले की जगातील 16 हून अधिक देशांनी महिलांना त्यांच्या सैन्यात स्थान दिले आहे, परंतु भारताने तसे केले नाही. सशस्त्र दलांमध्ये लढाऊ भूमिकांसाठी महिलांची भरती करण्याबाबत सरकार काय करत आहे? यावर संरक्षण राज्यमंत्री अजय भट्ट यांनी महिलांच्या भरतीवर कोणतेही बंधन नसल्याचे म्हटले आहे. त्यांना सांगण्यात आले की महिलांना लढाऊ भूमिकांसाठी परवानगी नाही. त्यावर मंत्री म्हणाले की, जे काही व्हायचे ते करू शकतो, पुढे जे काही करायचे आहे, त्यावर विचार सुरू आहे. मात्र, मंत्र्यांच्या उत्तराने वंदना चव्हाण यांचे समाधान झाले नाही. डेप्युटी चेरमन म्हणाले की, जर एखाद्या सदस्याने एखाद्या मंत्र्याच्या उत्तराशी सहमती दर्शवली नाही तर त्याच्यासाठी एक प्रक्रिया आहे, जी सर्वांना पाळावी लागेल.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे