नवी दिल्ली, १३ फेब्रुवरी २०२१: उत्तर भारतात शुक्रवारी भूकंपाचे धक्के जाणवले. रात्री १०.३० वाजता दिल्ली एनसीआरमध्ये भूकंपाचा धक्का बसला. भूकंपाचा परिणाम हरियाणा, राजस्थान, जम्मू-काश्मीरमध्येही दिसून आला. भूकंपाचे केंद्रबिंदू ताजिकिस्तान येथे होते, जेथे भूकंप रिश्टर स्केलवर ६.३ तीव्रतेचा होता.
पहिली बातमी आली की भूकंपाचे दुसरे केंद्र पंजाबमधील अमृतसरजवळ होते. नॅशनल सेंटर फॉर सिस्मोलॉजीला माहिती मिळाली की, अमृतसरमधील रिश्टर स्केलवर भूकंपाची तीव्रता ६.१ नोंदविली आली आहे. परंतु नंतर अमृतसर मध्ये भूकंपाचा केंद्र बिंदू नसल्याचे हवामान खात्याने सांगितले.
भूकंपानंतर दिल्ली-एनसीआरमध्ये लोक घराबाहेर पडले. भूकंपाचे भय उंच इमारतींमध्ये राहणाऱ्या लोकांमध्ये अधिक दिसून आले. काही लोक घरात झोपायची तयारी करत होते तर काही जण जेवणाची तयारी करत होते. त्याचवेळी रस्त्यावर वाहन चालविणारे लोकही थांबले. भूकंपाची तीव्रता जास्त होती, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे, परंतु भूकंपाचे केंद्रबिंदू हे दर्शविते की कोणतेही मोठे नुकसान होण्याची शक्यता नाही, जी दिलासादायक बाब आहे.
चंबा, डलहौसी आणि हिमाचल प्रदेशच्या इतर भागात भूकंपाचे धक्के जाणवले. उना येथेही काही प्रमाणात भूकंपाचे धक्के जाणवले. तथापि, जीवित किंवा मालमत्तेचे नुकसान झाले नाही.
• हरियाणाच्या जिंद आणि अंबाला येथेही भूकंपाचे धक्के.
• उत्तराखंडमध्ये रुद्रप्रयाग तसेच चमोली मध्ये भूकंपाचे धक्के जाणवले.
• जम्मू काश्मीरमधील कुपवाडा येथे नुकसान झाले आहे
पंजाबचे मुख्यमंत्री कॅप्टन अमरिंदर सिंह म्हणाले की, भूकंपानंतर अमृतसर व त्याच्या आसपासच्या भागात कोणत्याही प्रकारचे नुकसान झाल्याचे वृत्त नाही. पोलिस व स्थानिक प्रशासन या परिस्थितीवर लक्ष ठेवून आहे.
जम्मू-काश्मीरचे माजी मुख्यमंत्री उमर अब्दुल्ला यांनी एका ट्विटमध्ये म्हटले आहे की २००५ नंतर अशा तीव्रतेचा भूकंप जाणवला. हादरा जाणवताच मी ब्लँकेट घेऊन घराबाहेर आलो. मी घाईत मोबाइल घेणे विसरलो, जे त्वरित ट्विट करण्यास अक्षम होते. तर दिल्लीचे मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल यांनीही लोकांच्या आरोग्यासाठी प्रार्थना केली.
रिश्टर स्केलवर कोणता भूकंप किती धोकादायक?
० ते १.९ रिश्टर स्केल एवढा भूकंप आला तर केवळ सिस्मोग्राफच याची नोंद करू शकतो.
भूकंप झाल्यास २ ते २.९ रिश्टर स्केलवर सौम्य कंपने असतात.
३ ते ३.९ रिश्टर स्केल तीव्रतेचा भूकंप झाल्यास एखादा ट्रक तुमच्या जवळून गेल्याप्रमाने हादरा बसतो.
४ ते ४.९ रिश्टर स्केल तीव्रतेचा भूकंप झाल्यास खिडक्या तुटू शकतात. भिंतीवरील लावलेल्या फोटो फ्रेम सारख्या वस्तू देखील पडू शकतात.
५ ते ५.९ रिश्टर स्केल तीव्रतेचा भूकंप झाल्यास फर्निचर हलू शकते.
६ ते ६.९ रिश्टर स्केल तीव्रतेचा भूकंप झाल्यास इमारतींचा पाया तुटू शकतो. वरच्या मजल्यांचे नुकसान होऊ शकते.
७ ते ७.९ रिश्टर स्केल तीव्रतेचा भूकंप झाल्यास इमारती पडतात. जमिनीच्या आत असलेल्या पाईपलाईनचे देखील नुकसान होऊ शकते.
८ ते ८.९ रिश्टर स्केल तीव्रतेचा भूकंप झाल्या इमारतीसह मोठे पूल पडण्याची देखील शक्यता असते.
९ आणि त्याहून अधिकच्या रिश्टर स्केलवर भूकंप झाल्यास गंभीर विनाश करतात. अशा तीव्रतेच्या भूकंपाच्या वेळी जर एखादा व्यक्ती रस्त्यावर थांबला असेल तर त्याला पूर्ण जमीन हदरताना स्पष्टपणे दिसून येईल. समुद्र जवळ असल्यास त्सुनामी देखील येऊ शकते. रिश्टर स्केलचा प्रत्येक स्तर भूकंपात मागील स्केलपेक्षा १० पट अधिक शक्तिशाली असतो.
न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे