नासाचा खुलासा : मंगळावरील प्राचीन जीवनाचे पुरावे मिटवले गेले

पासडेना, १९ जुलै २०२१: अमेरिकेच्या अंतराळ संस्था नासाच्या वैज्ञानिकांनी मंगळावरील प्राचीन जीवनाचा पुरावा शोधला आहे. यासह, हे पुरावे आणि चिन्हे रेड प्लॅनेटवरून मिटवल्याचेही आढळले आहे. मंगळावरील जीवनाच्या पुराव्यांची नोंद नासाच्या क्युरियोसिटी रोव्हरच्या उपकरणांमध्ये नोंदविली गेली आहे. यासह मंगळवारी या पुराव्यांमध्ये छेडछाड केल्याची नोंदही आहे. ते तेथील हवामानाने केले असेल किंवा वेळेनुसार झाले असावे.

नासाने केलेल्या नव्या अभ्यासात असे आढळून आले आहे की, मंगळातील काही भागांतून पुरातन जीवनाचे पुरावे मिटवले किंवा घर्षणामुळे नष्ट झाले आहेत. हा आश्चर्यकारक शोध क्युरियोसिटी रोव्हरने क्ले ने भरलेल्या दगडांच्या तपासणी दरम्यान केला होता. क्युरियोसिटी रोव्हर सध्या गेल क्रेटरमध्ये आहे. हा मंगळावरील जुना तलाव आहे जो यावेळी कोरडा झाला आहे. या लेकची निर्मिती ३६० दशलक्ष वर्षांपूर्वी लघुग्रहांच्या धडकल्याने झाली होती.

क्ले म्हणजेच चिकन मती सारखा घटक भेटणे म्हणजे जीवनाची शक्यता आहे. कारण जेव्हा दगडाचे खनिजे वेगळे होतात आणि पाण्याने सडतात तेव्हा चिकणमाती तयार होते. हे जीवनाचा प्रारंभ बिंदू मानला जातो. हे शतकानुशतके मायक्रोबियल जीवाश्म जपण्यासाठी उपयुक्त असे पदार्थ आहेत.


क्युरियोसिटी रोव्हरने प्राचीन मडस्टोनचे दोन नमुने घेतले. एक सेडिमेंट्री रॉक जो क्ले ने भरलेला होता. हा दगड तलावाच्या कोरड्या भागात पडला होता. हा दगड सुमारे ३५० दशलक्ष वर्ष जुना आहे. त्यामध्ये सापडलेल्या क्लेचे भाग अपेक्षेप्रमाणे निम्मे होते. परंतु त्यातील लोह ऑक्साईडचे प्रमाण खूप जास्त होते, ज्यामुळे मंगळाला लाल रंग मिळतो.

दगडांमधून या मातींचे अवशेष गायब होणे, म्हणजेच प्राचीन जीवनातील पुराव्यांचे मिटवणे ही एक मोठी घटना आहे. असे मानले जाते की पुरातन काळात मंगळावर खारट पाण्याचा प्रवाह असल्यामुळे ही क्ले दगडांमधून नाहीशी झाली. काळानुसार बर्‍याच ठिकाणी मातीचे प्रमाण कमी होत राहिले. आता अगदी सूक्ष्म पातळीवर क्लेच्या रूपात प्राचीन जीवनाचा पुरावा आहे.

कॅलिफोर्नियामधील नासाच्या अमेस रिसर्च सेंटरचे संशोधक आणि या अभ्यासाचे प्रमुख टॉम ब्रिस्टो यांनी सांगितले की, खनिजांनी भरलेल्या या मातीच्या थर शतकानुशतके अदृश्य झाले आहेत. हे अजूनही गॅल क्रेटरच्या खाली दगडात गोठवल्या जातील. ज्यात लाखो वर्षांपूर्वीचे जीवनाचे पुरावे सापडतील. वरील दगडांमध्ये जमा झालेल्या क्लेचे थर पाण्याच्या प्रवाहाने संपले असावेत. किंवा जोरदार वारा किंवा लघुग्रहांच्या धडकेच्या उद्भवलेल्या शॉकवेव्हमधून.

क्युरियोसिटी रोव्हरने ड्रिलिंग करून हा डेटा महालाच्या दगडातून काढला होता. या ड्रिलिंगसाठी वापरल्या जाणार्‍या इन्स्ट्रुमेंटचे नाव केमिस्ट्री अँड मिनरलॉजी इन्स्ट्रुमेंट (चेमिन) आहे. हे उपकार दगडांची तपासणी करून पूर्वी तिथे जीवन होते याचा शोध घेण्याचा प्रयत्न करते. टॉम ब्रिस्टो म्हणाले की, गाळाच्या रासायनिक बदलाला डायजेनेसिस म्हणतात. या मुळे मंगळावर नवीन जीवन सुरू झाले असावे आणि जुने जीवन संपले असावे. ज्यामुळे पुरावा मिटला असता.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे