नवी दिल्ली, 11 मार्च 2022: रशियाने युक्रेनवर केलेल्या हल्ल्याच्या पार्श्वभूमीवर अमेरिका आणि युरोपीय देशांनी रशियावर अनेक प्रकारचे निर्बंध लादले आहेत. निर्बंधांमुळे अडचणीत आलेल्या रशियन तेल कंपन्या भारताला तेलावर भरघोस सूट देत आहेत. बिझनेस स्टँडर्डच्या अहवालानुसार, रशियन तेल कंपन्या भारताला क्रूडच्या किमतीवर 25-27 टक्क्यांपर्यंत सूट देत आहेत.
युक्रेनवरील हल्ल्यामुळे अनेक रशियन बँकांना आंतरराष्ट्रीय बँकिंग प्रणाली SWIFT बँकिंग प्रणालीतून काढून टाकण्यात आले आहे, त्यानंतर रशियाला इतर देशांसोबत व्यवसाय करणे कठीण झाले आहे. या परिस्थितीतून बाहेर पडण्यासाठी रशियन सरकार नवीन पेमेंट सिस्टम तयार करण्यात गुंतले आहे. तसे झाले तरच रशियाचा भारतासोबतचा तेल व्यापार वाढू शकेल.
भारत रशियाची सर्वात मोठी सरकारी तेल कंपनी रोसनेफ्टकडून मोठ्या प्रमाणात कच्च्या तेलाची खरेदी करतो. गेल्या वर्षी डिसेंबरमध्ये, जेव्हा रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन भारत भेटीवर आले होते, तेव्हा रोझनेफ्ट आणि इंडिया ऑइल कॉर्पोरेशनने 2022 च्या अखेरीस नोव्होरोसियस्क बंदरातून भारताला 20 दशलक्ष टन तेल पुरवठा करण्याच्या करारावर स्वाक्षरी केली होती.
भारत तेलखरेदीसाठी मध्यपूर्वेवर अवलंबून आहे, पण आयातीत वैविध्य आणण्यासाठी अमेरिका आणि रशियासारख्या देशांकडून तेल खरेदी वाढवण्याच्या दिशेने वाटचाल करत आहे.
भारताला कच्च्या तेलावर मोठ्या प्रमाणात सूट
बिझनेस स्टँडर्डच्या वृत्तानुसार, सूत्रांनी सांगितले की, रशियन तेल कंपन्या ब्रेंट क्रूड तेलाच्या जुन्या किमतींवर 25-27 टक्के सूट देत आहेत. रशियन कंपन्यांकडून मोठ्या सवलतीचे संकेत देताना एका सूत्राने सांगितले की, “ऑफर आकर्षक आहे. मात्र, तेलखरेदीचा मोबदला कसा मिळणार, याबाबत अद्याप कोणतेही संकेत मिळालेले नाहीत.
तथापि, निर्बंधांच्या दरम्यान रशियाशी व्यापार सुरू करण्यापूर्वी भारताने अत्यंत सावधगिरी बाळगली पाहिजे, असेही बोलले जात आहे. रशियाच्या सततच्या हल्ल्याच्या दरम्यान युक्रेनकडून तेल खरेदी केल्याने अनेक देश संतप्त होऊ शकतात कारण ते रशियाला आर्थिक मदत म्हणून देखील पाहू शकतात.
युद्धामुळे रशियाच्या कच्च्या तेलाचे मोठे नुकसान
एका खाजगी बँकेच्या मुख्य कार्यकारी अधिकारी बिझनेस स्टँडर्डला म्हणाले, “रशियाची समस्या आहे की ते त्यांची उत्पादने विकू शकत नाहीत. युद्धामुळे कच्च्या तेलाच्या किमती प्रति बॅरल 90 डॉलरवरून 115 डॉलर प्रति बॅरलपर्यंत वाढल्या असून त्यामुळे भारताला तेल खरेदीसाठी अधिक पैसे मोजावे लागले आहेत. तेल आयातीसाठी रशियाशिवाय इतर पर्यायही शोधायला हवेत.
न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे