कसा आहे शाहबाज शरीफ यांचा भारताबद्दलचा दृष्टिकोन, चीन का मानतो इम्रानपेक्षा चांगला मित्र?

नवी दिल्ली, 12 एप्रिल 2022: आमचे रक्त उकळत आहे. आम्ही काश्मीरला पाकिस्तानचा भाग बनवत राहू. हे विधान शाहबाज शरीफ यांचे आहे, जे त्यांनी एप्रिल 2018 मध्ये एका निवडणूक रॅलीत दिले होते. शाहबाज शरीफ यांनी हे विधान केले तेव्हा ते पाकिस्तान मुस्लिम लीग-नवाज (पीएमएल-एन) कडून पंतप्रधानपदाचे दावेदार होते. शाहबाज यांचा भारताप्रती कोणता दृष्टिकोन आहे, हे या एका विधानावरून समजू शकते.

शाहबाज शरीफ आता पाकिस्तानचे पंतप्रधान झाले आहेत. शाहबाज अनेकदा काश्मीरबाबत चर्चेची वकिली करत आहेत. यावेळीही इम्रान सरकार पडल्यानंतर शाहबाज शरीफ म्हणाले, ‘आम्हाला भारतासोबत शांतता हवी आहे, पण कश्मीर प्रश्न सोडवल्याशिवाय शांतता शक्य नाही.’

पाकिस्तानमध्ये नुकत्याच झालेल्या राजकीय बदलाचा परिणाम भारतावरही होण्याची शक्यता आहे. याचे एक कारण म्हणजे पाकिस्तान हा असा शेजारी देश आहे जो शांततेची चर्चा करतो, पण शांतता प्रस्थापित करण्याचा प्रयत्न करत नाही. जोपर्यंत दहशतवादावर चर्चा होत नाही तोपर्यंत कश्मीरवरही चर्चा होणार नाही, असे भारताचे स्पष्ट म्हणणे आहे. मात्र, शाहबाज शरीफ यांचे काय, पाकिस्तानच्या एकाही नेत्याला दहशतवादाच्या मुद्द्यावर बोलायचे नाही.

फेब्रुवारी 2014 मध्ये शाहबाज शरीफ म्हणाले होते की भारत आणि पाकिस्तान या दोन्ही देशांमधील सुरक्षा एजन्सी भारत आणि पाकिस्तानमधील व्यापार करारात सर्वात मोठा “अडथळा” आहेत. दोन्ही देशांमध्ये ‘आर्थिक सुरक्षा’ असल्याशिवाय समान सुरक्षा होऊ शकत नाही, असे ते म्हणाले.

शाहबाज शरीफ यांची जुनी विधाने दर्शवतात की त्यांना भारताशी मैत्री करायची आहे, पण कश्मीरबाबत त्यांचा दृष्टिकोन चांगला नाही. इम्रान खान यांच्या सरकारच्या काळात भारत आणि पाकिस्तानमधील संबंध बिघडले, कारण इम्रान सतत काश्मीरचा मुद्दा मांडत होते. शाहबाज शरीफही असेच आहेत. काश्मीर प्रश्न मांडण्याची एकही संधी ते सोडत नाहीत.

जून 2018 मध्ये अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प आणि उत्तर कोरियाचा हुकूमशहा किम जोंग उन यांची सिंगापूरमध्ये भेट झाली. शाहबाज शरीफ यांनीही या बैठकीचा संबंध भारत-पाकिस्तानशी जोडला. त्यावेळी शाहबाज यांनी ट्विट केले होते की, जर अमेरिका आणि उत्तर कोरिया आण्विक हल्ल्याच्या उंबरठ्यावरून परत येऊ शकतात, तर भारत आणि पाकिस्तान हे करू शकत नाहीत असे काही कारण नाही. त्यांनी काश्मीरच्या वाटाघाटीचा मुद्दा उपस्थित केला.

दोषारोपाचा खेळ थांबवा आणि संभाषण करा

पाकिस्तानच्या भूमीवर दहशतवादी खुलेआम राहत असल्याचे स्पष्ट झाले आहे. पाकिस्तानी भूमीवर दहशतवादी आहेत आणि ते भारताविरुद्ध काम करतात, असा मुद्दा भारत अनेकदा आंतरराष्ट्रीय मंचांवर मांडत आला आहे. पाकिस्तानचा कोणताही नेता हे मान्य करत नाही, उलट शाहबाज शरीफ भारतावर आरोप करतात.

एकदा शाहबाज शरीफ म्हणाले होते की, भारतातही काही कट्टरवादी गट आहेत, जे शांततेच्या प्रयत्नांना विरोध करतात. राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे नाव घेत ते म्हणाले की, संघ नेहमीच पाकिस्तानच्या विरोधात राहिला आहे. बलुचिस्तानमधील फुटीरतावाद्यांना भारत पाठिंबा देत असून, यासाठी आपल्याकडे ठोस पुरावे आहेत, असा आरोपही शरीफ यांनी केला होता. दोन्ही देशांनी दोषारोपाचा खेळ थांबवावा आणि स्पष्ट अजेंड्यावर पुढे जावे, असे ते म्हणाले होते.

दोन्ही पंजाब एकत्र काम करतात

शाहबाज शरीफ हे पाकिस्तानच्या पंजाब प्रांताचे तीन वेळा मुख्यमंत्री राहिले आहेत. पाकिस्तानी पंजाब आणि भारतीय पंजाबमध्ये एकत्र काम करण्याबाबत त्यांनी अनेकदा बोलले आहे. डिसेंबर 2013 मध्ये शाहबाज शरीफ भारताच्या दौऱ्यावर आले होते. त्यानंतर त्यांनी तत्कालीन पंतप्रधान मनमोहन सिंग यांचीही भेट घेतली.

2017 मध्ये, पंजाब आणि उत्तर भारतात धुक्याची समस्या सुरू होती, तेव्हा शाहबाज शरीफ यांनी पंजाबचे तत्कालीन मुख्यमंत्री कॅप्टन अमरिंदर सिंग यांना पत्र लिहिले होते. यामध्ये त्यांनी धुके आणि प्रदूषणाच्या समस्येवर उपाययोजना करण्याची मागणी केली होती. दोन्ही प्रांतातील जनतेच्या भवितव्यासाठी आपण एकत्र यायला हवे, असे ते म्हणाले होते.

हाफिज सईदच्या संघटनेला कोट्यवधी रुपये देण्यात आले

शाहबाज शरीफ आणि मुंबई हल्ल्याचा मास्टरमाईंड दहशतवादी हाफिज सईद यांच्यातही मैत्रीपूर्ण संबंध आहेत. एका रिपोर्टनुसार, 2013 मध्ये शाहबाज शरीफ यांनी हाफिज सईदला करोडो रुपयांची मदत केली होती. त्यावेळी शाहबाज पंजाब प्रांताचे मुख्यमंत्री होते. हाफिजची दहशतवादी संघटना जमात-उद-दावाशी संलग्न असलेल्या मरकज-ए-तैयबाला त्याने 6.1 कोटी रुपये दिले होते.

पण चीनने इम्रानपेक्षा चांगला मित्र मानला

पाकिस्तानातील सत्ताबदलानंतर चीनचा सूरही बदलला आहे. चीनचे अधिकृत वृत्तपत्र ग्लोबल टाइम्सने म्हटले आहे की, चीन आणि पाकिस्तानमधील संबंध इम्रान खान यांच्यापेक्षा शाहबाज शरीफ यांच्या कार्यकाळात चांगले होऊ शकतात. ग्लोबल टाइम्सने म्हटले आहे की, पाकिस्तानमधील अंतर्गत सत्ताबदलाचा चीन आणि पाकिस्तानमधील संबंधांवर कोणताही परिणाम होणार नाही.

वृत्तपत्राने लिहिले आहे की, इम्रान खानचा उत्तराधिकारी शरीफ कुटुंबातून आला आहे ज्याने नेहमीच मजबूत चीन-पाकिस्तान संबंधांचे समर्थन केले आहे. ग्लोबल टाईम्सच्या वृत्तानुसार, इम्रान खान यांच्या काळात दोन्ही देशांमधील संबंध जसे होते, ते शरीफ यांच्या काळात चांगले होऊ शकतात.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे