नवी दिल्ली, 4 जून 2022: भारतातील चहा उत्पादकांसाठी एक वाईट बातमी आहे. भारतीय चहामध्ये कीटकनाशके आणि रसायनांचे प्रमाण अधिक असल्याचे आढळून आले आहे. त्यामुळे आंतरराष्ट्रीय आणि देशांतर्गत बाजारातून चहाची खेप भारतात परत आली आहे. इंडियन टी एक्सपोर्टर्स असोसिएशनचे (ITEA) अध्यक्ष अंशुमन कनोरिया यांनी ही माहिती दिली आहे.
वास्तविक, श्रीलंकेतील आर्थिक संकटामुळे भारतीय चहा उद्योगाला आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत आपला व्यवसाय वाढवण्याची मोठी संधी होती, परंतु मर्यादेपेक्षा जास्त प्रमाणात कीटकनाशके आणि रसायनांच्या वापरामुळे मोठा फटका बसला आहे.
शिपमेंटमध्ये स्थिर घट
चहा बोर्ड निर्यातीला गती देण्याचा विचार करत आहे. परंतु माल परत आल्याने माल पाठवण्यामध्ये सातत्याने घट होत आहे. देशात विकल्या जाणार्‍या सर्व चहाने भारतीय अन्न सुरक्षा आणि मानक प्राधिकरणाच्या (FSSAI) नियमांचे पालन केले पाहिजे. तथापि, कनोरिया यांनी पीटीआयला सांगितले की, बहुतेक खरेदीदार तोच चहा विकत घेत आहेत, ज्यामध्ये रसायनांचे प्रमाण जास्त आहे.
EU नियम कठोर
2021 मध्ये भारताने 195.90 मिलियन किलो चहाची निर्यात केली. भारतीय चहाचे प्रमुख खरेदीदार राष्ट्रकुल स्वतंत्र राज्ये (CIS) राष्ट्र आणि इराण होते. बोर्डाने यावर्षी 300 दशलक्ष किलो चहा निर्यात करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे. कनोरिया म्हणाले की, अनेक देश चहासाठी प्रवेश नियमांचे कठोर पालन करत आहेत. बहुतेक देश युरोपियन युनियन (EU) मानकांचे पालन करतात, जे FSSAI नियमांपेक्षा अधिक कठोर आहेत.
नियम शिथिल करण्याची मागणी
ते म्हणाले की, कायद्याचे पालन करण्याऐवजी अनेक लोक सरकारकडून FSSAI निकष आणखी शिथिल करण्याची मागणी करत आहेत. कनोरिया म्हणाले की, चहा हे आरोग्य पेय मानले जात असल्याने हे चुकीचे संकेत देईल. चहा बोर्डाच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने पीटीआयला सांगितले की, या मुद्द्यावर चहा पॅकर्स आणि निर्यातदारांकडून तक्रारी प्राप्त झाल्या आहेत. भारताने 2021 मध्ये 5,246.89 कोटी रुपयांचा चहा निर्यात केला.
गेल्या काही वर्षांत वातावरणातील बदलामुळे चहाच्या बागांमध्ये बरेच बदल झाले आहेत. अतिवृष्टी किंवा प्रदीर्घ दुष्काळामुळे कीटकांचा धोका वाढला आहे. अहवालानुसार, कीटकनाशकांचा वापर संपल्यानंतरच पाने तोडली जातात. याचे कारण चहाच्या पानांवर कीटकनाशकाचे अंश राहतात. कीटकनाशक फवारल्यानंतर साधारणतः 10 ते 20 दिवसांनी पाने तोडली जातात. याचे पालन न केल्यास ते त्यांना कीटकनाशक जास्त असल्याची शक्यता वाटते.
न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे
