देशातील 150 पॉवर प्लांटपैकी 60% मध्ये कोळशाचा तुटवडा… या राज्यांमध्ये स्थिती सर्वात वाईट

नवी दिल्ली, 4 मे 2022: कडाक्याच्या उन्हासोबतच देशातील सर्वच राज्यांमध्ये सध्या वीज संकट आहे. मागणी वाढणे आणि कोळशाचा तुटवडा हे वीज संकटामागील प्रमुख कारण असल्याचे सांगितले जात आहे. एप्रिलमध्ये भारतातील विजेची मागणी 13.6 टक्क्यांनी वाढून 132.98 अब्ज युनिट झाली आहे. गेल्या वर्षी एप्रिलमध्ये देशातील विजेचा वापर 117.08 अब्ज युनिट इतका होता.

एप्रिलच्या सुरुवातीपासून, झारखंडमध्ये सरासरी 10-12 टक्के वीज पुरवठ्याची कमतरता आहे, जी देशातील सर्वात वाईट स्थिती आहे. त्यानंतर आंध्र प्रदेश (10%), उत्तराखंड (8-10%), मध्य प्रदेश (6%) आणि हरियाणा (4%) यांचा क्रमांक लागतो.

देशातील 88 पॉवर प्लांटमध्ये कोळशाचा तुटवडा आहे

देशातील 150 पॉवर प्लांटपैकी 60% म्हणजेच 88 मध्ये कोळशाचा तुटवडा आहे. केंद्रीय विद्युत प्राधिकरणाच्या (CEA) दैनिक कोळसा स्टॉक अहवालात ही बाब समोर आली आहे. अहवालानुसार, राजस्थान, महाराष्ट्र, बंगालमध्ये स्थिती सर्वात वाईट आहे.

कोळशाची कमतरता असलेल्या 88 पॉवर प्लांटपैकी 42 राज्य सरकारच्या अखत्यारीत आहेत. तर 32 खाजगी क्षेत्रातील आहेत. 12 मध्यवर्ती जवळ आहेत. तर 2 संयुक्त बेंचर पॉवर प्लांट आहेत. राजस्थान, महाराष्ट्र, बंगालमधील पॉवर प्लांटमध्ये कोळशाचा सर्वाधिक तुटवडा असल्याचे सांगण्यात येत आहे.

राजस्थानमध्ये राज्य सरकारच्या अखत्यारीत 7 वीज प्रकल्प आहेत. या सर्वांमध्ये कोळशाचा तुटवडा आहे. याशिवाय, महाराष्ट्रातील 7 पैकी 6, बंगालमधील 6, तामिळनाडूमधील 4 पैकी 4, उत्तर प्रदेशातील 3 प्रकल्पांमध्ये कोळशाचा तुटवडा आहे. मध्यप्रदेशातील 4 पैकी 3 वीज प्रकल्पांना कोळशाचा तुटवडा जाणवत आहे. कोळशाच्या संकटाचा सामना करणाऱ्या आंध्र प्रदेश-कर्नाटकमध्ये 3-3 वीज प्रकल्प आहेत. याशिवाय हरियाणा आणि गुजरातमधील 3 पैकी 2 पॉवर प्लांटमध्ये कोळशाचे संकट आहे.

देशातील 13 हून अधिक राज्यांमध्ये वीज संकट

सध्या देशातील जनता कडाक्याच्या उष्णतेने ग्रासली आहे. त्यामुळे विजेची मागणी झपाट्याने वाढली आहे. दुसरीकडे रशिया-युक्रेन युद्धामुळे कोळशाच्या आयातीवर परिणाम झाला आहे. अशा परिस्थितीत दिल्ली, यूपी, उत्तराखंड, मध्य प्रदेश, राजस्थान, महाराष्ट्र, हरियाणा, पंजाब, बंगाल, आंध्र प्रदेश, तामिळनाडू, हिमाचलमध्ये कोळशाचा तुटवडा असल्याच्या बातम्या आल्या आहेत. एवढेच नाही तर या राज्यांतील लोक अघोषित वीज कपातीमुळे त्रस्त आहेत.

हरियाणात विजेची मागणी 9000MW वर पोहोचली आहे. सध्या राज्यात 1500 मेगावॅट विजेचा तुटवडा आहे. दुसरीकडे पंजाबमध्ये 1725 मेगावॅट विजेचा तुटवडा आहे. पंजाबमध्ये गेल्या 1 महिन्यात मागणी 33 टक्क्यांनी वाढली आहे. त्यामुळे दोन्ही राज्यात वीजपुरवठा खंडित झाला आहे. दुसरीकडे मोफत वीजेचे आश्वासन देऊन पंजाबमध्ये सरकारमध्ये आलेल्या ‘आप’ला सध्या अडचणीचा सामना करावा लागत आहे. प्रत्यक्षात येथील वीजपुरवठा खंडित केल्याच्या निषेधार्थ शेतकरी रस्त्यावर उतरले आहेत.

अमित शाह यांनी बोलावली बैठक

देशातील वीज संकटावर गृहमंत्री अमित शहा यांनी सोमवारी मोठी बैठक बोलावली होती. या बैठकीत ऊर्जा मंत्री आर के सिंह, कोळसा मंत्री प्रल्हाद जोशी आणि मंत्रालयाच्या सचिवांसह सर्व बडे अधिकारी उपस्थित होते. या बैठकीत कोळशाचा तुटवडा, वीज संकटाबाबत चर्चा झाली.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे