मानव विकास निर्देशांकात भारताची १३२ व्या स्थानावर घसरण, २०२० मध्ये होता १३१ व्या क्रमांकावर

नवी दिल्ली, ९ सप्टेंबर २०२२: मानव विकास निर्देशांक (HDI) नुसार, २०२१ मध्ये भारत १९१ देशांपैकी १३२ व्या क्रमांकावर होता. युनायटेड नेशन्स डेव्हलपमेंट प्रोग्राम (UNDP) ने जारी केलेल्या अहवालानुसार, भारताचे HDI मूल्य ०.६३३ आहे. २०२० मध्ये भारत ०.६४५ च्या HDI मूल्यासह १३१ व्या क्रमांकावर होता. या अहवालानुसार आयुर्मानात घट झाल्याचे कारण सांगितले जाऊ शकते. भारतातील आयुर्मान ६९.७ वरून ६७.२ वर्षांपर्यंत खाली आले आहे.

अहवालात म्हटले आहे की मानव विकास निर्देशांक हा देशाचे आरोग्य, शिक्षण आणि सरासरी उत्पन्नाचे सूचक आहे. हे जागतिक घसरणीच्या अनुषंगाने आहे, जे दर्शवते की जगभरातील मानवी विकास ३२ वर्षांमध्ये प्रथमच ठप्प झाला आहे. अहवालात म्हटले आहे की, मानवी विकास निर्देशांकात नुकत्याच झालेल्या घसरणीचे प्रमुख कारण म्हणजे जागतिक आयुर्मानातील घट, जी २०१९ मध्ये ७२.८ वर्षांवरून २०२१ मध्ये ७१.४ वर्षांपर्यंत घसरली आहे. अनसर्टेन टाईम्स, अनसेटलमेंट लाइव्हजचा ताज्या मानव विकास अहवाल: बदलत्या जगात आपल्या भविष्याला आकार देणे अनिश्चिततेची भीती वाढवते.

एचडीआय मानवी विकासाच्या तीन महत्त्वाच्या आयामांवर प्रगती मोजते – दीर्घ आणि निरोगी जीवन, शिक्षणात प्रवेश आणि जीवनमानाचा दर्जा. हे चार निर्देशक वापरून मोजले जाते – जन्माचे आयुर्मान, शालेय शिक्षणाची सरासरी वर्षे, शालेय शिक्षणाची अपेक्षित वर्षे आणि दरडोई एकूण राष्ट्रीय उत्पन्न. अहवालात असेही सुचवण्यात आले आहे की गेल्या दशकात तणाव, दुःख, राग आणि चिंता वाढत आहेत, ज्या आता विक्रमी पातळीवर पोहोचल्या आहेत.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे