जपानही न्यूक्लियर वेपन बनवणार? रशिया-युक्रेन युद्धानंतर जपानची चिंता

पुणे, 18 मार्च 2022: रशिया-युक्रेन युद्धानंतर जपानही आपल्या सुरक्षेबाबत जागरूक झाला आहे. जपानच्या सत्ताधारी लिबरल डेमोक्रॅटिक पार्टीने (एलडीपी) एक महत्त्वाची घोषणा केली आहे. LDP आता देशात न्यूक्लियर शस्त्रे विकसित आणि तैनात करण्याच्या शक्यतांवर चर्चा करेल. दुसर्‍या महायुद्धात अणुहल्ल्याचा सामना करणार्‍या जपानमध्ये तीन नॉन-न्यूक्लियर तत्त्वे प्रदीर्घ काळापासून पाळली जात आहेत.

पूर्व युरोपमधील युद्धामुळे देशाच्या सुरक्षेचा पुनर्विचार करण्यास भाग पाडले आहे, असे जपानला वाटते. येथे रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांनी युक्रेन संघर्षात इतर देशांना सामील होण्यापासून रोखण्याच्या प्रयत्नात रशियन न्यूक्लियर सिस्टमला हाय अलर्टवर ठेवले आहे. जपानला आता चीनचाही समावेश असलेल्या शेजारी देशांची चिंता आहे.

शेजारील देशांजवळ न्यूक्लियर वेपन्स

झपाट्याने अण्वस्त्रे तैनात करून चीनने अनेक शेजारी देशांच्या भूमीवर डोळा ठेवून तैवानवर नियंत्रण ठेवण्याचा आपला मानस व्यक्त केला आहे. दुसरा शेजारी, उत्तर कोरियाने देखील न्यूक्लियर क्षमता विकसित केली आहे. या कारणांसाठी बुधवारी येथे राष्ट्रीय सुरक्षा पाहणाऱ्या एलडीपी सदस्यांची बैठक झाली. यामध्ये तज्ज्ञांचा सल्ला घेतला जात आहे.

माजी पंतप्रधान शिंजो बोलले न्यूक्लियर-शेयरिंग प्रोग्राममाबद्दल

जपानचे माजी पंतप्रधान आबे यांनी अण्वस्त्रांच्या निर्मितीला दीर्घकाळ पाठिंबा दिला आहे.
खरेतर, जपानचे माजी पंतप्रधान शिन्झा आबे यांनी भूतकाळात म्हटले होते की, त्यांच्या देशाने दीर्घकाळापासून असलेली बंदी उठवावी आणि अण्वस्त्रांवर सक्रिय चर्चा सुरू करावी. NATO प्रमाणे संभाव्य न्यूक्लियर-शेयरिंग प्रोग्राम तयार केला जावा, असे शिन्झे म्हणाले होते.

जपान हा अण्वस्त्र प्रसारबंदी करारावर स्वाक्षरी करणारा देश आहे आणि त्याची तीन नॉन न्यूक्लियर प्रिंसिपल्स आहेत, पण जग कसे सुरक्षित राहू शकते याबद्दल बोलण्यास मनाई नाही. सोव्हिएत युनियनमधून बाहेर पडताना युक्रेनने काही अण्वस्त्रे सुरक्षिततेची हमी म्हणून ठेवली असती तर कदाचित त्याला रशियन हल्ल्याचा सामना करावा लागला नसता.

जपानचे पंतप्रधान फुमियो किशिदा अण्वस्त्रांच्या बाजूने नाहीत

हिरोशिमा येथून निवडून आलेले जपानचे पंतप्रधान फुमियो किशिदा म्हणाले की, जपानने अण्वस्त्रांच्या वाटणीच्या व्यवस्थेला पुढे जाणे योग्य ठरणार नाही. त्याच वेळी, पक्षाच्या महापरिषदेचे अध्यक्ष तात्सुओ फुकुदा म्हणाले – जर आपल्याला आपल्या लोकांचे आणि आपल्या देशाचे रक्षण करायचे असेल तर आपण कोणत्याही वादातून मागे हटू नये.

1967 मध्ये 3 नॉन न्यूक्लियर प्रिंसिपल्स तयार झाली

जपानमध्ये तीन नॉन-न्यूक्लियर प्रिन्सिपल आहेत. ते प्रथम 1967 मध्ये निश्चित केले गेले. या अंतर्गत देशात अण्वस्त्रे बनवणे आणि ठेवण्यावर बंदी घालण्यात आली आहे. जपानच्या लोकांचाही अण्वस्त्रांना विरोध आहे, पण शिंजो आबे यांनी नाटोच्या धर्तीवर सामायिकरणाच्या पर्यायाबद्दल बोलले आहे. आबे म्हणाले की, जपानमधील बहुतांश लोकांना या प्रणालीची माहिती नाही.

अण्वस्त्रे नष्ट करण्याचे उद्दिष्ट महत्त्वाचे आहे, परंतु जेव्हा जपान आणि देशाच्या लोकांचे प्राण वाचवण्याचा प्रश्न येतो तेव्हा मला वाटते की आपण अनेक पर्यायांबद्दल बोलले पाहिजे.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे