रशिया-पाकिस्तान कडून भारताला ‘हा’ नवीन धक्का, रशिया-पाकिस्तान संबंध भारतासाठी चिंताजनक

इस्लामाबाद, ६ नोव्हेंबर २०२०: रशिया आणि पाकिस्तान यांच्यातील संबंध अलीकडच्या काळात सुधारताना दिसत आहेत. याचाच परिणाम म्हणून गुरुवारी रशियाच्या सैन्यातील एक तुकडी पाकिस्तान मध्ये संयुक्त सैन्य अभ्यास करण्यासाठी पोहचली आहे. पाकिस्तान आणि रशिया या दोन्ही सैन्यांमध्ये होणाऱ्या या सैन्य अभ्यासाला द्रुजबा-५ (DRUHZBA-5) असं नाव देण्यात आलं आहे.

पाकिस्तान लष्करानं ट्विट करून त्याविषयी माहिती दिली आहे. पाक लष्करानं जारी केलेल्या निवेदनात म्हटलं आहे की, पाकिस्तान आणि रशियामधील हा पाचवा संयुक्त लष्करी अभ्यास आहे. हा संयुक्त व्यायाम दोन आठवडे चालंल. निवेदनात म्हटलं आहे, दहशतवादाशी लढण्यासाठी दोन्ही देशांनी मिळवलेल्या अनुभवांना एकमेकांसोबत सामायिक करणं हे या सैन्य अभ्यासाचं उद्दिष्ट आहे.

पाकिस्तान लष्कराच्या मीडिया विंगच्या म्हणण्यानुसार, या सैन्य अभ्यासामध्ये स्काई डायव्हिंग आणि बंधकांची सुटका यासारखे उपक्रम राबविण्यात येतील. दरवर्षी पाकिस्तान-रशिया संयुक्त सैन्य सराव द्रुजबा/DRUHZBA आयोजित केला जातो. २०१६ पासून पाकिस्तान आणि रशियाच्या सैन्यानं एकत्रित सराव केला आहे. त्यामध्ये दहशतवादविरोधी आणि विशेष लष्करी कारवाईचा समावेश आहे.

तथापि, रशियानं पाकिस्तानशी लष्करी भागीदारी केल्याबद्दल भारत निषेध नोंदवत आहे. दहशतवादाचे रक्षण करणाऱ्या तसेच दहशदवाद पसरवणाऱ्या पाकिस्तानला सहकार्य करणं चुकीचं आहे, अशी टीका भारतानं रशियावर वारंवार केली आहे आणि यामुळं अडचणी वाढतील.

तथापि, रशिया भारताच्या आक्षेपाकडं दुर्लक्ष करीत आहे. यावर्षी सप्टेंबरमध्ये पाकिस्तानच्या सैन्यानं रशियाच्या असतराखान येथे झालेल्या ‘कवकाझ २०२०’ सैन्य सरावातही भाग घेतला होता. मागील वर्षी, रशियन सैन्य व्यायाम केंद्र २०१९ मध्ये पाकिस्ताननं भाग घेतला होता. कझाकिस्तान, किर्गिस्तान, ताजिकिस्तान आणि उझबेकिस्तान यांनीही या लष्करी व्यायामात भाग घेतला.

शीत युद्धाच्या वेळी पाकिस्तान अमेरिकेच्या रशियाविरोधी गटाबरोबर होता. तथापि, नवीन जागतिक कूटनीतीक समीकरणामुळं पाकिस्तान व रशिया एकमेकांच्या जवळ येत आहेत. त्यामुळं ही गोष्ट भारताची चिंता वाढवणारी आहे. पाकिस्तान आणि रशिया यांच्यातील लष्करी भागीदारीही अधिक दृढ होत आहे.

रशियानेही गेल्या काही वर्षांत तालिबानशी संपर्क वाढविला आहे, तर भारताची भूमिका याउलट आहे. रशिया स्वतःच तालिबानविरूद्ध उत्तर आघाडीला पाठिंबा देत आहे. तालिबानवर पाकिस्तानचा महत्त्वपूर्ण प्रभाव आहे.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे