श्रीहरिकोटा, ७ नोव्हेंबर २०२०: भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेने (इस्रो) ७ नोव्हेंबर रोजी दुपारी साडेतीन वाजता या वर्षीचा पहिला उपग्रह प्रक्षेपित केला. रॉकेट लॉन्च झाल्यानंतर भारतीय उपग्रह ईओएस -०१ पीएसएलव्ही रॉकेटपासून विभक्त झाला तेव्हा रॉकेटमध्ये बसविण्यात आलेल्या ऑनबोर्ड कॅमेर्याने उपग्रह आणि पृथ्वीची सुंदर छायाचित्रे घेतली. उपग्रह रॉकेटपासून कसा वेगळा झाला आणि त्याच्या कॅमेर्यामध्ये पृथ्वीची छायाचित्रे कशी आली हे आपण पाहूया.
रॉकेट लॉन्च झाल्यानंतर पीएसएलव्ही-सी ४९ च्या चौथ्या टप्प्यानंतर ईओएस -०१ विभाजित झाले. त्याची छायाचित्रे कंट्रोल रूम वर पाठवली गेली. भारतीय उपग्रह ईओएस -०१ कक्षामध्ये स्थापित केल्यानंतर ग्राहक देशांचे उपग्रह त्यांच्या नियुक्त कक्षामध्ये स्थापित केले गेले. एक-एक करून सर्व उपग्रह त्यांच्या निश्चित कक्षामध्ये स्थापित केले गेले आहेत. इस्त्रो त्याच्या लॉन्चिंगच्या यशामुळे खूप खूश आहे.
इसरोचे अनेक प्रकल्प कोरोनामुळे रखडले होते, जे आता पुन्हा सुरू केले गेले आहे. याच भागात, इस्रोने पीएसएलव्ही-सी ४९ रॉकेटसह उपग्रह ‘ईओएस -०१’ (पृथ्वी निरीक्षण उपग्रह) प्रक्षेपित केला. हे अभियानदेखील विशेष आहे कारण पीएसएलव्ही-सी ४९ रॉकेटमधून ईओएस -०१ उपग्रहासह एकूण ९ ग्राहक उपग्रहांचे प्रक्षेपण करणार आहे, लिथुआनियाचा एक, लक्झमबर्गचा चार आणि अमेरिकेचा चार उपग्रह आहेत. हे सर्व उपग्रह न्यू स्पेस इंडिया लिमिटेड (एनएसआयएल) च्या व्यावसायिक कराराअंतर्गत प्रक्षेपित करण्यात आले आहेत.
भारताच्या ‘ईओएस -०१’ बद्दल बोलताना हा उपग्रह एक अर्थ ऑब्जर्वेशन रिसेट सैटेलाइट आहे. या प्रगत आवृत्तीमध्ये सिंथेटिक अपार्चर रडार (एसएआर) आहे ज्यामध्ये कोणत्याही वेळी आणि हवामानात पृथ्वीवर नजर ठेवण्याची क्षमता आहे. असे म्हटले जात आहे की हा उपग्रह भारतीय सैन्याला त्याच्या सीमा शोधण्यात मदत करेल. याशिवाय शेती, वनीकरण आणि आपत्ती व्यवस्थापनात उपग्रहाचा उपयोग केला जाऊ शकतो.
हा उपग्रह श्रीहरिकोटाच्या सतीश धवन अवकाश केंद्रातून ७ नोव्हेंबर रोजी दुपारी ३.१२ वाजता प्रक्षेपित करण्यात आला होता. या मोहिमेनंतर, इस्रोने डिसेंबरमध्ये जीसॅट -१२ आर कम्युनिकेशन उपग्रह प्रक्षेपित करण्याची योजना आखली आहे. जी पीएसएलव्ही-सी ५० रॉकेटद्वारे प्रक्षेपित करण्याची योजना आहे. इस्रोने डिसेंबर २०१९ मध्ये शेवटचा उपग्रह प्रक्षेपित केला होता. इस्रोने ११ डिसेंबर २०१९ रोजी रिसाट -२ बीआर १ रॉकेट पीएसएलव्ही-सी ४८ लाँच केले. हा एक पाळत ठेवणारा उपग्रह होता.
न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे