नवी दिल्ली, 7 जून 2022: भारतीय लष्कर आणि संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था (DRDO) ने चार वर्षांनंतर त्यांच्या शक्तिशाली इंटरमीडिएट रेंज बॅलिस्टिक मिसाइल (IRBM) अग्नी-4 ची यशस्वी चाचणी घेतली. 6 जून 2022 रोजी संध्याकाळी 7.30 वाजता चांदीपूर, ओडिशातील एपीजे अब्दुल कलाम बेटावर ही चाचणी करण्यात आली. यापूर्वी डिसेंबर 2018 मध्ये या क्षेपणास्त्राची चाचणी घेण्यात आली होती.
स्ट्रॅटेजिक फोर्सेस कमांडने जारी केलेल्या निवेदनात म्हटले आहे की हे एक नियमित प्रशिक्षण प्रक्षेपण होते. ज्यामध्ये सर्व ऑपरेशनल पॅरामीटर्सची पुन्हा तपासणी करण्यात आली आहे. भारताला या चाचणीतून सांगायचे आहे की ते आपली विश्वासार्ह किमान प्रतिकार क्षमता राखेल. भारताच्या स्ट्रॅटेजिक फोर्सेस कमांडच्या अग्नी क्षेपणास्त्र मालिकेतील हे चौथे धोकादायक बॅलेस्टिक क्षेपणास्त्र आहे. जगातील इतर क्षेपणास्त्रांपेक्षा ते हलके आहे.
अग्नि-4 क्षेपणास्त्र डीआरडीओ आणि भारत डायनॅमिक्स लिमिटेड यांनी संयुक्तपणे बनवले आहे. त्याचे वजन 17 हजार किलोग्रॅम आहे. त्याची लांबी 66 फूट आहे. यामध्ये तीन प्रकारची शस्त्रे नेता येतात. ज्यामध्ये पारंपारिक, थर्मोबॅरिक आणि स्ट्रैटेजिक न्यूक्लियर वेपन यांचं समावेश आहे.
अग्नी-4 क्षेपणास्त्राची सक्रिय रेंज 3500 ते 4000 किमी आहे. ते जास्तीत जास्त 900 किमी उंचीपर्यंत थेट उड्डाण करू शकते. त्याची अचूकता 100 मीटर आहे, म्हणजे, हल्ला करताना, 100 मीटरच्या त्रिज्यामधील सर्व वस्तू नष्ट करते. म्हणजेच शत्रू किंवा लक्ष्य इच्छा असूनही पळून जाऊ शकत नाही.
अग्नी-4 क्षेपणास्त्र प्रक्षेपित करण्यासाठी, ते 8×8 ट्रान्सपोर्टर इरेक्टर लाँचर किंवा रेल्वे मोबाइल लॉन्चरमधून डागले जाते. त्याचे नेव्हिगेशन डिजिटल पद्धतीने नियंत्रित केले जाऊ शकते. त्याची एव्हीओनिक्स प्रणाली इतकी विश्वासार्ह आहे की आपण अत्यंत अचूकपणे शत्रूवर फायरिंग करू शकता.
अग्नी-4 क्षेपणास्त्राची पहिली यशस्वी चाचणी 15 नोव्हेंबर 2011 रोजी झाली. त्यानंतर ताज्या चाचण्यांसह एकूण 8 चाचण्या झाल्या आहेत. त्यात एक टन शस्त्र लोड करता येते. हे क्षेपणास्त्र 3000 डिग्री सेल्सियस तापमानासह वातावरणात प्रवेश करू शकते. म्हणजेच याचा वापर भविष्यात अवकाशात हल्ला करण्यासाठीही होऊ शकतो.
अग्नी-4 क्षेपणास्त्र पूर्वी अग्नी-2 प्राइम म्हणूनही ओळखले जाते. अग्नी-2 आणि अग्नी-3 क्षेपणास्त्रांमधील अंतर भरून काढण्यासाठी हे क्षेपणास्त्र बनवण्यात आले आहे. हे स्वदेशी रिंग लेझर गायरो आणि कंपोझिट रॉकेट मोटरद्वारे सपोर्टेड आहे, जे त्यास उत्कृष्ट गती देते. मात्र त्याचा वेग सांगितला गेला नाही.
न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे