हायपरसॉनिक क्षेपणास्त्र तंत्रज्ञानाची यशस्वी चाचणी… असे करणारा भारत चौथा देश

बालासोर, ८ सप्टेंबर २०२०: सोमवारी भारताने स्वदेशी हायपरसॉनिक टेक्नॉलॉजी डेमॉन्स्ट्रेटर व्हेईकल (एचएसटीडीव्ही) ची यशस्वी चाचणी केली. यासह, हायपरसॉनिक क्रूझ क्षेपणास्त्रांची पुढची पिढी विकसित करण्याचे तंत्रज्ञान असणारा भारत जगातील चौथा देश ठरला आहे. आतापर्यंत हे तंत्रज्ञान फक्त अमेरिका, रशिया आणि चीनकडे होते. यावर शास्त्रज्ञांचे अभिनंदन करताना पंतप्रधान नरेंद्र मोदी म्हणाले की, हायपरसॉनिक टेक्नॉलॉजी प्रात्यक्षिक वाहनाच्या यशस्वी उड्डाणांबद्दल आज डीआरडीओचे अभिनंदन. आमच्या शास्त्रज्ञांनी विकसित केलेल्या स्क्रॅमजेट इंजिनने ध्वनीच्या वेगापेक्षा ६ पट वेगाने उड्डाण करण्यास सक्षम असणारी प्रणाली भारताने अवगत केली आहे. आज, फारच कमी देशांमध्ये अशी क्षमता आहे.

आत्मनिर्भर भारताच्या दृष्टीने महत्त्वाचे पाऊलः संरक्षणमंत्री

हे ‘ऐतिहासिक कामगिरी’ म्हणून घोषित करताना संरक्षणमंत्री राजनाथ सिंह यांनी डीआरडीओला यशस्वी चाचणीबद्दल अभिनंदन केले. त्यांनी ट्वीट केले की, ‘पंतप्रधानांनी आत्मनिर्भर भारताच्या दृष्टीने साकारलेल्या या ऐतिहासिक कामगिरीबद्दल मी डीआरडीओचे अभिनंदन करतो. मी या प्रकल्पात सामील असलेल्या वैज्ञानिकांशी बोललो आणि त्यांच्या या महान कामगिरीबद्दल त्यांचे अभिनंदन केले. भारताचा त्यांना अभिमान आहे.’

स्वदेशी हायपरसॉनिक वाहनाची यशस्वी चाचणी

डीआरडीओने एचएसटीडीव्ही विकसित केला आहे, जो हायपरसॉनिक प्रोपेलेंट तंत्रज्ञानावर आधारित आहे. ओडिशाच्या बालासोर किनाऱ्याजवळील व्हीलर बेटावरील डॉ. कलाम लाँच कॉम्प्लेक्स येथून सोमवारी सकाळी ११.०३ वाजता डीआरडीओने याची चाचणी केली, असे संरक्षण मंत्रालयाने सांगितले. डीआरडीओचे अध्यक्ष डॉ. जी. सतीश रेड्डी यांनी याला तंत्रज्ञानाचा महत्त्वपूर्ण विकास घोषित केला आहे. ते म्हणाले की या तंत्रज्ञानाची यशस्वी चाचणी घेतलेल्या निवडक देशांच्या क्लबमध्ये भारत सामील झाला आहे.

मंत्रालयाने म्हटले आहे की चाचणी दरम्यान, एचएसटीडीव्ही ध्वनीपेक्षा सहा पट वेगवान म्हणजेच दोन किलोमीटर प्रति सेकंद वेगाने प्रवास करत २० सेकंदापर्यंत हवेतच राहिले. त्याच्या मदतीने लांब पल्ल्याची क्षेपणास्त्र यंत्रणा विकसित केली जाऊ शकते. या तंत्रज्ञानाच्या मदतीने कमी किंमतीत अवकाशात उपग्रह देखील सुरू करता येतील. तसेच या तंत्रज्ञानावर आधारित क्षेपणास्त्र एका तासाच्या आत जगातील कोणत्याही कोपऱ्यात असलेल्या शत्रूंच्या लक्ष्यांना लक्ष्य करू शकते.

शत्रूच्या संरक्षण यंत्रणेला देणार चकमा

याचे वैशिष्ट्य म्हणजे शत्रू देशाच्या हवाई संरक्षण यंत्रणेला त्याची चाहूल ही लागणार नाही. सामान्य क्षेपणास्त्रे बॅलिस्टिक ट्रेज़री अनुसरण करतात. याचा अर्थ असा आहे की त्यांच्या मार्गाचा मागोवा सहज घेतला जाऊ शकतो. यामुळे शत्रूला आक्रमण करण्याची तयारी व प्रतिकार करण्याची संधी मिळते, तर हायपरसॉनिक शस्त्रास्त्र प्रणाली निश्चित मार्गाचा अवलंब करत नाही, कारण यामुळे आपला मार्ग कोणता आहे याचा शत्रू कधीही अंदाज लावू शकत नाही.

पाच वर्षांत शक्य हायपरसॉनिक क्षेपणास्त्र

परदेशी मदतीशिवाय हायपरसॉनिक क्षेपणास्त्र विकसित करण्याची क्षमता आता भारतामध्ये आहे. येत्या ५ वर्षांत भारत क्रेन जेट इंजिनसह हायपरसोनिक क्षेपणास्त्रांची निर्मिती करू शकतो. एचएसटीडीबीच्या यशस्वी चाचणीमुळे पुढची पिढी हायपरसोनिक क्षेपणास्त्र ब्रह्मोस २ डिझाइन करण्यात भारताला मदत होईल. हे सध्या डीआरडीओ आणि रशियन एजन्सी संयुक्तपणे विकसित करीत आहे.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे