पिनाका क्षेपणास्त्राची यशस्वी चाचणी, 44 सेकंदात 12 क्षेपणास्त्रे डागली

नवी दिल्ली, 10 एप्रिल 2022: भारतीय लष्कर आणि भारतीय संरक्षण संशोधन संस्था (DRDO) ने गेल्या 15 दिवसांत देशातील अनेक ठिकाणांवरून पिनाका क्षेपणास्त्राची यशस्वी चाचणी घेतली. एकूण 24 चाचण्या घेण्यात आल्या आहेत. या चाचण्यांमध्ये पिनाका क्षेपणास्त्राने पूर्ण अचूकतेने आणि वेगाने लक्ष्य नष्ट केले. त्याने निर्धारित मानकांची पूर्तता केली.

पिनाका Mk-1 (उन्नत) रॉकेट प्रणाली आणि पिनाका एरिया डेनियल मुनिशन (ADM) रॉकेट प्रणालीची यशस्वी चाचणी घेण्यात आली. ही दोन्ही तंत्रज्ञाने पिनाका क्षेपणास्त्र प्रणालीची नवीन आवृत्ती आहेत. यामुळे त्याची उड्डाण क्षमता, नेव्हिगेशन, अचूकता आणि वेग वाढतो.

रडार, इलेक्ट्रो-ऑप्टिकल टार्गेटिंग सिस्टीम आणि टेलीमेट्री सिस्टीम इत्यादीद्वारे पिनाकाच्या प्रक्षेपणापासून लक्ष्य गाठण्यापर्यंतचे निरीक्षण करण्यात आले. या क्षेपणास्त्राच्या सर्व यंत्रणांनी निर्धारित मानके यशस्वीरित्या ओलांडली आणि सर्वोच्च अचूकतेने लक्ष्य नष्ट केले. या क्षेपणास्त्राला शिवाच्या ‘पिनाका’ धनुष्याचे नाव देण्यात आले आहे.

पिनाका क्षेपणास्त्र प्रणाली 44 सेकंदात 12 क्षेपणास्त्रे डागते. म्हणजेच दर 4 सेकंदाला एक क्षेपणास्त्र डागले जाते. या 214 कॅलिबर लाँचरमधून एकामागून एक 12 पिनाका रॉकेट डागता येतील. म्हणजेच शत्रूच्या अड्ड्याचे स्मशानात रूपांतर करण्यासाठी हे सर्वोत्तम शस्त्र आहे. रॉकेट लाँचरची रेंज जवळच्या लक्ष्यापासून 7 किमी आहे आणि 90 किमी दूर बसलेल्या शत्रूला नष्ट करू शकते.

रॉकेट लाँचरचे तीन प्रकार आहेत. MK-1 हे 40 किमी हल्ल्यासाठी आहे. MK-2 लाँचर 90 किमी पर्यंत हल्ला करू शकतो आणि MK-3 (निर्माणाधीन) लाँचर 120 किमी पर्यंत हल्ला करू शकतो. या लाँचरची लांबी 16 फूट 3 इंच ते 23 फूट 7 इंच आहे. त्याचा व्यास 8.4 इंच आहे.

या लाँचरमधून डागल्या जाणाऱ्या पिनाका रॉकेटच्या वर हाय एक्सप्लोझिव्ह फ्रॅगमेंटेशन (एचएमएक्स), क्लस्टर बॉम्ब, अँटी पर्सनल, अँटी टँक आणि लँडमाइन्स बसवता येतात. हे रॉकेट 100 किलो वजनाची शस्त्रे उचलण्यास सक्षम आहेत. ही क्षेपणास्त्र प्रणाली 1986 मध्ये सुरू करण्यात आली होती.

पिनाका रॉकेटचा वेग ताशी 5757.70 किलोमीटर आहे. म्हणजेच तो एका सेकंदात 1.61 किमी वेगाने हल्ला करतो. शत्रूला लक्ष्यापासून पळून जाण्याची संधीही मिळत नाही. पिनाका रॉकेट एक मल्टी बॅरल रॉकेट लाँचर (MBRL) आहे. ते भारतीय लष्करासाठी DRDO ने बनवले आहे.

लष्कराच्या सूत्रांनी सांगितले की, पिनाका रेजिमेंट सशस्त्र दलांची ऑपरेशनल तयारी वाढवण्यासाठी चीन आणि पाकिस्तान सीमेवर तैनात केली जाईल. बीईएमएल अशा वाहनांचा पुरवठा करेल ज्यावर रॉकेट लाँचर बसवले जाईल. संरक्षण मंत्रालयाने सांगितले की, 6 पिनाका रेजिमेंटमध्ये ‘ऑटोमेटेड गन एमिंग अँड पोझिशनिंग सिस्टम’सह 114 लाँचर्स, 45 कमांड पोस्ट असतील. क्षेपणास्त्र रेजिमेंटने 2024 पर्यंत ऑपरेशन सुरू करण्याची योजना आखली आहे.

कारगिल युद्धादरम्यान हे क्षेपणास्त्र टाट्रा ट्रकवर भरून उंचावर असलेल्या भागात पाठवण्यात आले होते. तेथे या रॉकेटने शत्रूच्या ठाण्या उडवून दिल्या. सर्व पाकिस्तानी शत्रूंना डोंगरावर बांधलेल्या बंकरमधून पळून जावे लागले किंवा मारले गेले. कारण हे रॉकेट इतक्या वेगाने हल्ला करते की शत्रूला सावरण्याची संधी मिळत नाही.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे