रशियाच्या हायपरसोनिक क्रूझ क्षेपणास्त्र ‘झिरकॉन’ ची यशस्वी चाचणी, वेग – 1 सेकंदात 3.1 KM

मॉस्को, 31 मे 2022: शनिवारी, 28 मे 2022 रोजी, रशियाने बॅरेंट्स (Zircon) समुद्रात आपल्या हायपरसोनिक क्रूझ क्षेपणास्त्र झिरकॉनची यशस्वी चाचणी केली. अण्वस्त्रे वाहून नेण्यास सक्षम असलेल्या या क्षेपणास्त्राने पांढऱ्या समुद्रात (White Sea) 1000 किलोमीटरहून अधिक अंतरावरील लक्ष्य अचूकपणे नष्ट केले. या क्षेपणास्त्राचा वेग हे त्याचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य आहे.

झिरकॉन हायपरसोनिक क्रूझ क्षेपणास्त्राला 3M22 त्सिरकॉन असेही म्हणतात. रशियाच्या संरक्षण मंत्रालयाने या चाचणीचा व्हिडिओ जारी केला आहे. हे क्षेपणास्त्र युद्धनौकेवरून डागले जात आहे. वर जाताना ते पटकन आकाशात नाहीसे होते. रशियाच्या नव्या पिढीचे हे प्राणघातक क्षेपणास्त्र असल्याचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांनी सांगितले.

ध्वनीच्या वेगाच्या 9 पट

हायपरसॉनिक क्षेपणास्त्र आवाजाच्या 9 पट वेगाने जाऊ शकते. झिरकॉन क्षेपणास्त्र एका सेकंदात 3.1 किलोमीटरचे अंतर कापते. म्हणजेच एका तासात 11 हजार किलोमीटर. रशियाने गेल्या वर्षी युद्धनौका आणि पाणबुड्यांवरून या क्षेपणास्त्राची यशस्वी चाचणीही केली होती.

ऑपरेशनल रेंज 1000 किमी

झिरकॉन हायपरसोनिक क्रूझ क्षेपणास्त्राची लांबी 30 फूट आहे. त्याचा व्यास 24 इंच आहे. त्याची कमाल श्रेणी 1500 किमी आहे, ज्यामध्ये 200 Kt tnw अण्वस्त्र वापरले जाते. यात स्क्रॅमजेट इंजिन आहे. जरी ऑपरेशनल रेंज 1000 किमी आहे. ते कमाल 28 किमी उंचीपर्यंत जाऊ शकते.

कुठूनही डागले जाऊ शकते

झिरकॉन हायपरसोनिक क्रूझ क्षेपणास्त्र पाणबुडी, युद्धनौका किंवा जमिनीवर बसवलेल्या लाँचरमधून डागता येते. जर ते कमी उंचीवर उड्डाण केले तर ते 250 ते 500 किलोमीटरपर्यंत जाऊ शकते. 740 किमी अंतरासाठी त्याला सेमी-बैलिस्टिक त् ट्रॅजेक्टरी म्हणजेच काही उंची द्यावी लागेल.

अमेरिकन टॉमहॉक क्षेपणास्त्रापेक्षा 11 पट वेगवान

त्याची तुलना अमेरिकेच्या टॉमहॉक क्षेपणास्त्राशी केली जाते. पण ते टॉमहॉकपेक्षा दुप्पट जड आणि 11 पट वेगवान असल्याचं म्हटलं जातं. या प्राणघातक रशियन क्षेपणास्त्राचा वेग इतका जास्त आहे की सध्याचे मिसाईल डिफेन्स सिस्टम ते रोखू शकणार नाही. म्हणजेच हवेत नष्ट करता येणार नाही. ते कोणत्याही रडारने पकडले जाणार नाही.

कोणताही रडार डिटेक्ट करू शकणार नाही

इतकेच नाही तर समुद्रापासून कमी उंचीवर उड्डाण करताना हे क्षेपणास्त्र शत्रूला आणि त्याच्या अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाला चकवा देण्यास सक्षम आहे. झिरकॉन हायपरसॉनिक क्रूझ क्षेपणास्त्र प्रथम गेल्या वर्षी किरोव्ह-क्लास बॅटलक्रूझर अॅडमिरल नाखिमोव्हवर तैनात करण्यात आले होते.

काय आहेत हायपरसोनिक क्षेपणास्त्रे?

हायपरसोनिक क्षेपणास्त्रे ही अशी शस्त्रे आहेत जी ध्वनीच्या वेगाच्या पाचपट वेगाने जाऊ शकतात. म्हणजे किमान मॅच 5. सोप्या भाषेत या क्षेपणास्त्रांचा वेग ताशी 6100 किलोमीटर आहे. वेग आणि दिशा बदलण्याची त्यांची क्षमता इतकी अचूक आणि शक्तिशाली आहे की त्यांचा माग काढणे आणि मारणे अशक्य आहे.

कोणत्या देशांकडे हायपरसॉनिक क्षेपणास्त्रे आहेत?

हायपरसोनिक क्षेपणास्त्रे अमेरिका, रशिया आणि चीनकडे आहेत. उत्तर कोरियाही अशा प्रकारची क्षेपणास्त्रे विकसित करण्यात गुंतला असल्याचे सांगण्यात येत आहे. जे पृथ्वीवरून अंतराळात किंवा पृथ्वीवरून पृथ्वीच्या इतर भागावर अचूक मारा करू शकतात. तसे, भारत देखील असे क्षेपणास्त्र विकसित करण्यात गुंतला आहे. मात्र याबाबत प्राथमिक प्रयत्न सुरू आहेत.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे