पुणे, 30 नोव्हेंबर 2021: कोरोना विषाणूच्या नवीन प्रकाराला ओमिक्रॉन असे नाव देण्यात आले आहे. का? हे ग्रीक अक्षरांमध्ये 15 व्या क्रमांकावर येते. कोरोनाचे 12 प्रकार आहेत. म्हणजेच तेरावा असावा. Mu प्रकारानंतर, 13 व्या क्रमांकावर Nu किंवा 14 व्या क्रमांकावर Xi नाव दिले गेले पाहिजे. परंतु वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन (WHO) ने दक्षिण आफ्रिकेतील या नवीन प्रकाराला 15 व्या ग्रीक अक्षर ओमिक्रॉनचे नाव दिले आहे. जगभर प्रश्न पडू लागले की दोन अक्षरे का सोडली गेली? तेव्हा WHO ने अतिशय अचूक उत्तर दिले.
डब्ल्यूएचओचे हे म्हणणे ऐकणे अगदी तर्कसंगत वाटते. मात्र त्याने ही अक्षरे निवडल्यामुळे लोक WHOची खिल्लीही उडवत आहेत. कोरोनाचे 12 रूपे ग्रीक अक्षरांवर आहेत – अल्फा, बीटा, गामा, डेल्टा, एप्सिलॉन, झेटा, एटा, थेटा, आयोटा, कप्पा, लॅम्बडा आणि मु. पण जगाच्या आरोग्यावर लक्ष ठेवणाऱ्या डब्ल्यूएचओने 13 व्या क्रमांकावर नू (nu) किंवा 14व्या क्रमांकावर Xi ही दोन अक्षरे सोडून 15 वा क्रमांक ओमिक्रॉन निवडला.
डब्ल्यूएचओचे प्रवक्ते तारिक जसरेविक यांनी सांगितले की नू (nu) आणि शी (Xi) ही अतिशय सामान्य अक्षरे आहेत. अनेक देशांमध्ये ते नावाच्या पुढे किंवा मागे वापरले जातात. न्यूयॉर्क टाईम्सने लिहिले की शी हे अक्षर वापरलेले नाही कारण ते चीनचे अध्यक्ष शी जिनपिंग यांचे नाव आहे. WHO चा नियम आहे की व्हायरसचे नाव कोणत्याही व्यक्ती, संस्था, संस्कृती, समाज, धर्म, व्यवसाय किंवा देश यांच्या नावावर नाही. जेणेकरून कोणाच्याही भावना दुखावल्या जाणार नाहीत.
जिथपर्यंत प्रकरणाचा संबंध आहे, nu हे अक्षर इंग्रजी शब्द new या शब्दासारखे आहे. त्यांचा उच्चारही जवळपास सारखाच आहे. हे 13 वे ग्रीक अक्षर कोरोनाच्या नवीन प्रकाराला नाव देण्यासाठी वापरले गेले नाही जेणेकरून उच्चाराच्या वेळी लोक गोंधळून जाऊ नयेत. कारण लोक नवीन (new) व्हेरिएंट आणि nu व्हेरियंटमध्ये गोंधळून जाऊ शकतात.
दक्षिण आफ्रिकेतून उद्भवलेल्या कोरोना प्रकाराचे नाव ओमिक्रॉन असे का ठेवले याचे उत्तर डब्ल्यूएचओने सुरुवातीला दिले नाही. त्यांनी कोलंबियातील म्यू व्हेरिएंट नंतर पहिली दोन ग्रीक अक्षरे का वगळली? पण जेव्हा जगभरातून प्रश्न उपस्थित होऊ लागले आणि संघटनेवर टीका होऊ लागली तेव्हा त्यांनी त्यामागचे कारण जगासमोर ठेवले. पण यानंतर आता लोक म्हणू लागले आहेत की WHO चीन सरकारला घाबरत आहे.
न्यूयॉर्क टाइम्सने लिहिले आहे की यूएस रिपब्लिकन सिनेटर टेड क्रुझ म्हणतात की असे दिसते की WHO चीनच्या कम्युनिस्ट पक्षाला घाबरत आहे. तिने यापूर्वी जागतिक आपत्ती लपविण्याचा प्रयत्न केला आहे. चुका झाल्यावर त्या सुधारण्याऐवजी झाकून टाकल्या आहेत.
या नवीन प्रकाराच्या नावावर चीनकडून अद्याप कोणतीही प्रतिक्रिया आलेली नाही. ज्याला वैज्ञानिक भाषेत B.1.1.529 म्हणतात. असे मानले जाते की डेल्टा नंतर, ओमिक्रॉन प्रकार अधिक धोकादायक असल्याचे सिद्ध होऊ शकते. यावेळी WHO ने कोरोनाच्या संपूर्ण काळात कोणत्याही प्रकाराला भौगोलिक नावे देण्याचे टाळले आहे. जसे- स्पॅनिश फ्लू, वेस्ट नाईल व्हायरस, मिडल ईस्ट रेस्पिरेटरी सिंड्रोम, झिका आणि इबोला.
न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे