नवी दिल्ली, 15 मार्च 2022: पाकिस्तानवर पडलेल्या क्षेपणास्त्राच्या वादात भारतीय हवाई दलासाठी एक मोठी बातमी आली आहे. भारतीय हवाई दलासाठी ब्रह्मोस क्रूझ क्षेपणास्त्राची अपग्रेडेड एअर लॉन्च आवृत्ती तयार केली जात आहे. त्याची रेंज 800 किमी असेल. म्हणजेच आपली लढाऊ विमाने हवेत असताना एवढ्या दूरवरून शत्रूचे स्थान नष्ट करू शकतात.
उच्च पदस्थ सरकारी अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, पाकिस्तानमध्ये पडलेले ब्रह्मोस क्षेपणास्त्र तंत्रज्ञान ही चूक होती. ही घटना घडली तेव्हा कमांड एअर स्टाफची तपासणी सुरू होती. हे क्षेपणास्त्र पाकिस्तानच्या भूमीवर पडल्याने फार कमी नुकसान झाले. कोणाचाही मृत्यू झालेला नाही. या घटनेनंतर भारत सरकारने या घटनेबद्दल पाकिस्तान सरकारकडे खेद व्यक्त करत जबाबदारी स्वीकारली आहे.
भारत सरकारनेही या प्रकरणाची चौकशी सुरू असल्याचे म्हटले आहे. भारत रणनीतिक क्षेपणास्त्रांची श्रेणी सातत्याने वाढवत आहे. फक्त एका सॉफ्टवेअर अपग्रेडसह, क्षेपणास्त्राची श्रेणी 500 किमीने वाढते. ब्रह्मोस क्रूझ क्षेपणास्त्रे भारतीय हवाई दलाच्या 40 सुखोई-30 MKI लढाऊ विमानांवर तैनात करण्यात आली आहेत. ही क्षेपणास्त्रे अतिशय अचूक आणि शक्तिशाली आहेत. ते शत्रूचा छावणी पूर्णपणे नष्ट करू शकतात.
तीन महिन्यांपूर्वी यशस्वी चाचणी
गेल्या वर्षी 8 डिसेंबर 2021 रोजी, ब्रह्मोस सुपरसोनिक क्रूझ क्षेपणास्त्राच्या हवाई आवृत्तीची हवाई दलाच्या सुखोई-30MK-1 लढाऊ विमानातून यशस्वी चाचणी घेण्यात आली. निर्धारित मानकांची पूर्तता करून क्षेपणास्त्राने शत्रूचे लपण्याचे ठिकाण नष्ट केले. सुखोई- 30MK-1 फायटर जेटमध्ये बसवण्यात आलेले ब्रह्मोस सुपरसॉनिक क्रूझ क्षेपणास्त्र पूर्णपणे स्वदेशी विकसित करण्यात आले आहे. यामध्ये रामजेट इंजिन तंत्रज्ञानाचा वापर करण्यात आला आहे. जेणेकरून त्याचा वेग आणि अचूकता अधिक मारक होईल. यापूर्वी, जुलै 2021 मध्ये ब्रह्मोस क्षेपणास्त्राच्या हवाई आवृत्तीची यशस्वी चाचणी घेण्यात आली होती.
ही क्षेपणास्त्रे इतर लढाऊ विमानांमध्येही बसवण्यात येणार
ब्रह्मोस क्षेपणास्त्रे भारतीय हवाई दलाच्या सुखोई-30 एमकेआय लढाऊ विमानांमध्येही तैनात आहेत. त्याची रेंज 500 किमी आहे. भविष्यात ब्रह्मोस क्षेपणास्त्रे मिकोयन मिग-29 के, लाइट कॉम्बॅट एअरक्राफ्ट तेजस आणि राफेलमध्ये तैनात करण्याची योजना आहे. याशिवाय सबमरिन्स मध्ये बसवण्यासाठी ब्राह्मोसचे नवीन प्रकार तयार करण्याचे काम सुरू आहे. या लढाऊ विमानांमध्ये ब्रह्मोस क्षेपणास्त्रे तैनात करण्याची तयारी पुढील वर्षी पूर्ण होण्याची शक्यता आहे.
गेल्या वर्षभरापासून ब्रह्मोसची 4 ते 5 वेळा चाचणी
गेल्या वर्षी डिसेंबरमध्ये ब्रह्मोस क्षेपणास्त्राच्या जहाजविरोधी आवृत्तीची यशस्वी चाचणी घेण्यात आली होती. याशिवाय ब्रह्मोस क्षेपणास्त्रांच्या वेगवेगळ्या आवृत्त्यांची वेळोवेळी चाचणी केली जात आहे. हे सुपरसॉनिक क्रूझ क्षेपणास्त्र आहे. म्हणजेच कमी उंचीवर वेगाने उडणारे क्षेपणास्त्र त्यामुळे शत्रूच्या रडारला चकवा देता येईल. हे भारताचे एकमेव असे क्षेपणास्त्र आहे, जे हवेतून, पाण्यातून, जमिनीवरून शत्रूवर डागता येते.
ब्रह्मोस क्षेपणास्त्र हवेतील मार्ग बदलण्यास सक्षम आहे. जाता जाता लक्ष्य देखील नष्ट करू शकते. हे 10 मीटर उंचीवर उड्डाण करण्यास सक्षम आहे, म्हणजेच शत्रूच्या रडारला चकवा देण्यास ते चांगले जाणते. केवळ रडारच नाही, तर इतर कोणत्याही क्षेपणास्त्र शोध प्रणालीची फसवणूक करण्यास सक्षम आहे. या क्षेपणास्त्राचा खाली पडणे जवळजवळ अशक्य आहे.
न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे