अमेरिका-तालिबान कराराबद्दल मासुद्बला झाला आनंद

पाकिस्तान: फायनान्शियल एक्शन टास्क फोर्स (एफएटीएफ) च्या नुकत्याच झालेल्या सत्रापूर्वी पाकिस्तानने अझरला ‘बेपत्ता’ घोषित केले होते. पण आता अझर हद्दपारातून बाहेर आल्यानंतर निवेदन जारी केले आहे. ज्या दिवशी अमेरिका आणि तालिबान यांच्यात हा करार झाला होता त्या दिवशी अझरने तालिबानचे माजी आणि सध्याचे नेतृत्व आणि तेथील लढाऊ सैनिकांचे अभिनंदन करणारे निवेदन जारी केले.

भारतासाठी ‘मोस्ट वांटेड’ दहशतवादी असलेल्या मौलाना मसूद अझरने पाकिस्तान आणि तालिबान यांच्यातील शांततेच्या कराराचे स्वागत केले आहे. फायनान्शियल एकशन टास्क फोर्स (एफएटीएफ) च्या नुकत्याच झालेल्या सत्रापूर्वी पाकिस्तानने अझरला ‘बेपत्ता’ घोषित केले होते. पण आता अझर हद्दपारातून बाहेर आल्यानंतर निवेदन जारी केले आहे. ज्या दिवशी अमेरिका आणि तालिबान यांच्यात हा करार झाला होता त्या दिवशी अझरने तालिबानचे माजी आणि सध्याचे नेतृत्व आणि तेथील लढाऊ सैनिकांचे अभिनंदन करणारे निवेदन जारी केले.

जैश-ए-मोहम्मद किंगपिन अझर, ज्याचे नाव ‘खादिम’ असे आहे, ते जैशशी संबंधित टेलीग्राम वाहिनीने वाचले. निवेदनात म्हटले आहे- “हुतात्म्यांना, मुजाहिद्दीन, गाझींचे हजरत शेख हक्कानी यांना अभिनंदन, अल्लाहचा मुलगा हक्कानी यांना अभिनंदन.” शनिवारी दोहा येथे इस्लामिक कट्टरपंथी राजकीय आणि लष्करी संस्था आणि अमेरिका यांच्यातील शांतता करारावर स्वाक्षरी झाली.

गेल्या वर्षी आयएसआयएल आणि अल कायदावरील निर्बंधांच्या संयुक्त राष्ट्रांच्या यादीमध्ये अझरचा समावेश होता. अफगाणिस्तानाविषयीच्या अमेरिकेच्या धोरणाविषयी अझर यानी आपल्या वक्तव्याची खिल्ली उडविली, “एक दिवस असा होता की अमेरिका अफगाणिस्तानात लांडगा सारखा फिरत होता.” कतारच्या डोहामध्ये आजचा दिवस आहे, जेव्हा विश्वास उच्च आहे, जिहाद जास्त आहे, आशा हसत आहेत, लांडग्याचे शेपूट कापली गेली आहे आणि दात कापत आहेत. ” पाकिस्तानचे आर्थिक व्यवहार मंत्री हम्मद अझर यांनी यापूर्वी मसूद अझर देशातून बेपत्ता असल्याचे सांगितले होते.

पाकिस्तानने नुकताच दहशतवादी फंडिंग प्रकरणात संयुक्त राष्ट्रांनी घोषित केलेला आणखी एक दहशतवादी हाफिज सईद याला अटक केली. मग अझरला पाकिस्तानकडून सूट का देण्यात आली, असा प्रश्न उपस्थित झाला. अझहरची तालिबानशी जवळीक असल्यामुळे पाकिस्तान सरकार आणि सैन्य नेतृत्त्वात सौदा करण्याची संधी त्यांना मिळते, असे गुप्तचर सूत्रांचे मत आहे. ताज्या घडामोडींविषयी माहिती असलेल्या एका गुप्तचर संस्थेने इंडिया टुडेला सांगितले की, “अफगाणिस्तानात पाकिस्तानला महत्त्वाची भूमिका बजावायची आहे. आणि जो कोणी तालिबानशी जवळीक साधतो त्याला संसाधन मानले जाईल. ”

इतिहासाकडे पाहिलं तर अझरचे तालिबानी नेतृत्त्वाशी मजबूत संबंध आहे. १९९९ च्या कंधार इंडियन एअरलाइन्सच्या अपहरण नंतर मसूद अझरला भारतीय तुरूंगातून सोडण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावणार्‍या तालिबाननेच काम केले होते. तत्कालीन तालिबान सरकारचे परराष्ट्रमंत्री मुल्ला अख्तर मोहम्मद मन्सूर यांच्याशी असलेल्या जवळच्या संबंधांबद्दल अझर अनेकदा बढाई मारतो. कंधार नंतर पाकिस्तान परतण्यापूर्वी अझर अनेक महिने अफगाणिस्तानात वास्तव्य करीत होता. जैश-ए-मोहम्मद या नवीन दहशतवादी संघटनेची स्थापना करण्यासाठी अझरला मदत करणारे तालिबानच होते.

अमेरिका-तालिबान करारामध्ये काही गुप्त शर्ती

दोहा येथे यूएस-तालिबान करारानंतर एका वरिष्ठ अमेरिकन अधिका्याने या करारातील काही गुप्त परिस्थितीची पुष्टी केली. तथापि, या अटींचा अमेरिकेने दिलेल्या वचनबद्धतेशी काही संबंध नाही, असे या अधिकाऱ्याने स्पष्ट केले. हे स्पष्ट आहे की या अटी इतर पक्ष किंवा पक्षांच्या आश्वासनांशी संबंधित आहेत.

वॉशिंग्टनमधील अमेरिकन प्रशासनाशी संबंधित एका अधिका्याने माध्यमांना सांगितले, “तर करारात असे काही भाग आहेत जे जाहीर केले जात नाहीत.” परंतु या भागांमध्ये अमेरिकेने स्वतंत्रपणे केलेले कोणतेही आश्वासन नाही किंवा त्याचा असा कोणताही हेतू नाही. या कराराची अंमलबजावणी व पडताळणीसाठी काही गुप्त प्रक्रिया आहेत. हाच अधिकारी नंतर म्हणाला, “कराराच्या अंमलबजावणीवर पुढे जाण्यासाठी आम्हाला आणखी प्रयत्न आणि पाकिस्तानच्या पाठिंब्याची आवश्यकता असेल.”

ट्रम्प प्रशासनाला पाकिस्तानमधील दहशतवाद आश्रयस्थानांबद्दल चिंता नाही का असा प्रश्न जेव्हा या अधिकाऱ्याला विचारला गेला, तेव्हा ते म्हणाले की, “पाकिस्तानबरोबर आमचे खूप चांगले संवाद झाले आहेत आणि कराराची अंमलबजावणी करण्यासाठी पाकिस्तानने आम्हाला मदत करावी अशी आमची इच्छा आहे.” एक सर्जनशील भूमिका करणे सुरू ठेवेल.