गव्हानंतर साखर निर्यातबंदीच्या तयारीत भारत, या खरेदीदार देशांना बसू शकतो झटका!

नवी दिल्ली, 25 मे 2022: जगात सर्वाधिक साखरेचे उत्पादन भारतात होते. साखर निर्यातीत भारत दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. जगात फक्त ब्राझील भारतापेक्षा जास्त साखर निर्यात करतो.

दरम्यान, भारतातील साखरेच्या वाढत्या किमती पाहता केंद्र सरकार साखरेच्या निर्यातीवरही बंदी घालण्याचा विचार करत आहे. रॉयटर्स या वृत्तसंस्थेच्या वृत्तात हा दावा करण्यात आला आहे. अहवालानुसार, देशांतर्गत किमतीत वाढ होऊ नये म्हणून सरकार साखर निर्यातीवर निर्बंध घालू शकते.

गेल्या आठवड्यातच सरकारने देशांतर्गत गरजा लक्षात घेऊन गव्हाच्या निर्यातीवर बंदी घालण्याचा निर्णय घेतला होता. आता साखरेच्या निर्यातीवरही बंदी घालण्याचा निर्णय घेतला जाण्याची शक्यता आहे. अहवालानुसार, एक पर्याय असा आहे की सरकारने या हंगामात साखरेची निर्यात 10 दशलक्ष टनांपर्यंत मर्यादित ठेवावी.

वर्षानुवर्षे निर्यात वाढ

सरकारी आकडेवारीनुसार, सप्टेंबरमध्ये संपलेल्या चालू विपणन वर्षात भारताने 18 मे पर्यंत 7.5 दशलक्ष टन साखर निर्यात केली आहे. 2020-21 या आर्थिक वर्षात 70 लाख टन साखर निर्यात झाली. तर विपणन वर्ष 2017-18 मध्ये 6.2 लाख टन, 2018-19 मध्ये 38 लाख टन आणि 2019-20 मध्ये एकूण 59.60 लाख टन साखर निर्यात झाली.

भारतातून सर्वाधिक साखर खरेदी करणाऱ्या देशांमध्ये इंडोनेशिया, अफगाणिस्तान, श्रीलंका, बांगलादेश, संयुक्त अरब अमिराती, मलेशिया आणि आफ्रिकन देशांचा समावेश आहे. जर आपण उत्पादनाबद्दल बोललो, तर देशातील एकूण साखर उत्पादनापैकी 80 टक्के वाटा उत्तर प्रदेश, महाराष्ट्र आणि कर्नाटकचा आहे. याशिवाय आंध्र प्रदेश, गुजरात, मध्य प्रदेश, ओडिशा, तामिळनाडू, बिहार, हरियाणा आणि पंजाब या राज्यांचाही ऊस उत्पादक राज्यांमध्ये समावेश आहे.

मात्र, या निर्णयाबाबत अद्याप कोणतीही घोषणा करण्यात आलेली नाही. मात्र यामुळे मंगळवारी साखर शेअर्समध्ये मोठी घसरण झाली. विशेषत: निर्यात करणाऱ्या साखर कंपन्यांचे समभाग घसरले. रेणुका शुगरचे शेअर्स 6.66%, बलरामपूर चिनी मिल्सचे शेअर्स 5%, धामपूर शुगरचे शेअर 5% आणि शक्ती शुगरचे शेअर्स सुमारे 7% घसरले.

गव्हाच्या निर्यातीवर बंदी

रशिया आणि युक्रेनमध्ये सुरू असलेल्या युद्धामुळे जागतिक बाजारपेठेत गव्हाच्या पुरवठ्याबाबत संकट निर्माण झाले आहे. दोन्ही देश जगातील सर्वात मोठ्या पुरवठादारांपैकी एक आहेत. एकत्रितपणे, हे दोन्ही देश जगातील गव्हाच्या निर्यातीच्या गरजेच्या एक तृतीयांश गरजा भागवतात. रशियाने युक्रेनवर केलेल्या आक्रमणामुळे यंदा गव्हाच्या किमती 60 टक्क्यांहून अधिक वाढल्या आहेत. चीननंतर भारत हा जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा गहू उत्पादक देश आहे.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे