पहिल्यांदाच धकधकणार मानवी शरीरात डुकराचं हृदय, 7 तास चालली शस्त्रक्रिया

पुणे, 12 जानेवारी 2022: 57 वर्षीय पुरुषाच्या शरीरात जेनेटिकली मॉडिफाईड डुकराचं हृदय प्रत्यारोपित करून अमेरिकन डॉक्टरांनी मोठं काम केलंय. शुक्रवारी ही ऐतिहासिक शस्त्रक्रिया करण्यात आली. मेरीलँड मेडिकल युनिव्हर्सिटीच्या डॉक्टरांनी सोमवारी याबाबत माहिती दिली. 7 तास चाललेल्या शस्त्रक्रियेनंतर रुग्णाची प्रकृती सुधारत असल्याचं डॉक्टरांनी सांगितलं. मात्र, ही क्रिया पूर्णपणे यशस्वी झाली की नाही याबाबत काहीही सांगणं घाईचं आहे.

मेरीलँड येथील रहिवासी डेव्हिड बेनेट यांना दीर्घकाळापासून हृदयविकाराचा सामना करावा लागत होता. समस्या वाढत गेल्यानं शेवटचा पर्याय म्हणून डुकराचं हृदय प्रत्यारोपण करण्याची योजना आखण्यात आली. याबाबत डेव्हिड बेनेट यांना सांगितल्यावर ते म्हणाले की, माझ्यासमोर दोनच पर्याय आहेत, मृत्यू किंवा प्रत्यारोपण. हे अंधारात बाण सोडण्यासारखं आहे, परंतु मला जगायचं आहे.

रोज मिळत आहे नवीन माहिती

शस्त्रक्रिया करणाऱ्या डॉ.बार्टले ग्रिफिथ यांनी सांगितलं की, या शस्त्रक्रियेनंतर आम्हाला दररोज नवीन माहिती मिळत आहे. प्रत्यारोपणाच्या या निर्णयामुळं आम्ही खूप आनंदी आहोत. रुग्णाच्या चेहऱ्यावर हसू पाहून छान वाटतं. तथापि, डुक्कर हृदयाच्या झडपांचा वापर अनेक दशकांपासून मानवांसाठी यशस्वीपणे केला जात आहे.

डॉक्टरांच्या मते, ही शस्त्रक्रिया यशस्वी झाल्यास विज्ञानाच्या क्षेत्रात हा एक मोठा चमत्कार ठरंल. यासोबतच प्राण्यांच्या अवयवांचं मानवी शरीरात प्रत्यारोपण करण्याच्या शोधातील हे एक मोठं पाऊल ठरणार आहे. प्रत्यारोपणानंतर, डुकराचे हृदय योग्यरित्या कार्य करत आहे. डेव्हिड बेनेट सध्या हार्ट-लंग बायपास मशीनवर आहे. येथे डॉक्टरांचं पथक सतत त्यांच्यावर लक्ष ठेवून आहे. पुढील काही आठवडे त्यांच्यासाठी खूप महत्त्वाचे आहेत.

फक्त डुकराचे हृदय का?

अवयव प्रत्यारोपण अहवाल सूचित करतात की, डुक्कर हृदय मानवांमध्ये प्रत्यारोपणासाठी योग्य आहेत, परंतु डुक्कर पेशींमध्ये अल्फा-गॅल शूगर सेल असतात. मानवी शरीर ही पेशी स्वीकारत नाही, त्यामुळं रुग्णाचा मृत्यूही होऊ शकतो. या समस्येवर मात करण्यासाठी, प्रथम डुकराचे अनुवांशिक बदल केले गेले.

आपत्कालीन वापरासाठी FDA ची मंजुरी

जगभरातील अनेक बायोटेक कंपन्या मानवी प्रत्यारोपणासाठी डुकराचे अवयव विकसित करत आहेत. या ऑपरेशनमध्ये वापरलेलं हृदय देखील युनायटेड थेरपीटिक्सच्या उपकंपनी रेव्हविकोरकडून आलं होतं. अन्न आणि औषध प्रशासन (FDA), जे झेनोट्रांसप्लांटेशन प्रयोगाचे निरीक्षण करते, ने आणीबाणीच्या वापरासाठी प्रत्यारोपणाला मान्यता दिली.

1984 मध्ये बबूनचे हृदय प्रत्यारोपण करण्यात आले

मेरीलँड विद्यापीठाचे प्राध्यापक डॉ मुहम्मद मोहिउद्दीन सांगतात की, ही शस्त्रक्रिया यशस्वी झाल्यास लाखो लोकांसाठी आशेचा नवा प्रकाश पडेल. मात्र, यापूर्वी असे प्रत्यारोपण करण्यात आले होते, तेव्हा ते यशस्वी झाले नव्हते. 1984 मध्ये, बबून (माकडाची एक प्रजाती) चं हृदय मुलाच्या शरीरात प्रत्यारोपित करण्यात आलं होतं, परंतु शस्त्रक्रियेनंतर केवळ 21 दिवस ते बालक जिवंत राहिलं. युनिव्हर्सिटीचे आरोग्य अधिकारी डॉ. डेव्हिड क्लासेन म्हणाले – आम्ही या झेनोट्रांसप्लांटेशनला एक मोठी घटना म्हणून चिन्हांकित करू शकतो, परंतु हे एक तात्पुरते पाऊल आहे.

न्यूज अनकट प्रतिनिधी: ईश्वर वाघमारे